به گزارش اکوایران، طبق بررسی تورم ماهانه در بهمن امسال، گروه سبزیجات تورم 12.4 درصدی را تجربه کرده است. منظور از نرخ تورم ماهانه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه قبل است. شاخص قیمت سبزیجات (سبزی‌ها و حبوبات) در بخش مصرفی در زیر گروه مواد خوراکی قرار می‌گیرد. طبق دسته‌بندی‌های مرکز آمار، عموما گروه سبزی‌ها شامل انواع سبزی‌های برگ‌دار، انواع کلم، هویج، بادمجان، نخود سبز، لوبیا سبز، انواع کدو، فلفل، قارچ، خیار، گوجه فرنگی، پیاز و سیب زمینی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد تورم ماهانه سبزیجات در دو سال گذشته به رکوردی بی‌سابقه دست پیدا کرده است.

ثبت نوسانات بالای قیمت در کشاورزی 

بنا به نظر برخی تحلیلگران قیمت محصولات کشاورزی در مقایسه با سایر کالاها نوسان بیشتر و شدیدتری داشته و تولیدات در این بخش همواره با ریسک‌هایی مواجه است. این ریسک در بخش تولید می‌تواند در ادامه به ریسک قیمت در بخش مصرف‌کننده ‌منجر شود. 

به طور کلی در اقتصاد هر عاملی که موجب تغییر عرضه یا تقاضا شود دلیل ایجاد نوسان قیمت شناخته می‌شود. با توجه به اینکه بخش کشاورزی در کشور ایران تحت تاثیر تغییرات فصلی و آب و هوایی قرار می‌گیرد برای بررسی تغییرات قیمت سبزیجات و عوامل موثر بر آن نیاز است تا با در نظر گرفتن یک مقطع زمانی مشخص (بهمن) بررسی شود که با حذف اثر آب و هوایی در تورم آیا متغیرهای دیگر بر تغییرات قیمت سبزیجات موثر بوده‌اند یا خیر؟

تورم

رکورد تورم ماهانه سبزیجات در بهمن 

بنا بر اطلاعات مرکز آمار، تورم ماهانه سبزیجات در بهمن طی سال‌های 1390 تا  امسال روند نوسانی داشته که در سال جاری  این شاخص در رقم 12.4 به ثبت رسیده است. به بیان ساده‌تر یعنی خانوارهای کل کشور به طور میانگین 12.4 درصد بیشتر از دی 1401 برای خرید سبزیجات هزینه کرده‌اند. باوجود آنکه سبزیجات در بهمن ماه طی سال‌های 92 تا 94 تورم منفی را تجربه کرده بو، اما طی سال‌های اخیر رشد ماهانه قیمت‌ها روند باثبات و افزایشی داشته است. در همین خصوص بررسی‌ها نشان می‌دهد تورم ماهانه بهمن امسال در قیاس با چهار سال گذشته رکورد بیشترین رشد ماهانه در بهمن را داشته است.

براساس برخی مطالعات صورت گرفته در این حوزه مشاهده می‌شود اگرچه در فصول سرد امکان زراعت در برخی مناطق کشور وجود ندارد و به تبع آن کاهش عرضه باید رشد قیمت‌ها را در بر داشته باشد، اما بعضا در نیمه زمستان سال‌های گذشته شاهد افت قیمت سبزی بوده‌ایم. به عنوان مثال تورم ماهانه بهمن در سال‌های 92 تا 94 زیر صفر بوده که به معنای روند کاهشی قیمت ماهانه در این مقاطع بوده است.

این اتفاق به باور برخی اشاره به آن دارد که تغییرات قیمتی سبزیجات متفاوت از اثرگذاری شرایط آب و  هوایی بوده و باید تغییرات قیمت را از نواحی دیگر مورد برررسی قرار داد.

ثبت دو جهش متوالی در قیمت سبزیجات

طبق داده‌های مرکز آمار بررسی تورم سبزیجات طی فروردین 1400 تا بهمن سال جاری روند نوسانی را تجربه کرده است. مقایسه ماهانه قیمت ها از ابتدای سال 1400 تاکنون نشان می دهد در نیمه زمستان امسال تورم در گروه سبزیجات با 12.4 درصد بیشترین تورم دوسال اخیر را ثبت کرده است. همچنین جهش تورمی رخ داده در فاصله آذر تا دی امسال نشان‌دهنده آن است که هزینه‌های خانوارها برای خرید سبزیجات در دی نسبت به آذر 11.6 درصد افزایش داشته است. 

توالی ثبت دو تورم ماهانه بالا در زمستان امسال به نوعی علامتی از رشد فزاینده قیمت سبزیجات در ماه‌های اخیر است. پشت پرده این افزایش را می‌توان در چند عامل بررسی کرد.

گرانی سبزیجات از کجا  آب می‌خورد؟

بنا به نظر کارشناسان عوامل متعددی بر قیمت محصولات کشاورزی موثر هستند مانند سیاست‌های کلان اقتصادی که منجر به نا اطمینانی در بازار تولید این محصول می‌شود و در پی آن مشکلاتی را برای  تولید کننده ایجاد می‌کند. در ادامه سایر عوامل را می‌توان نوسانات قیمت دلار، میزان وام و اعتبار تخصیص یافته به کشاورزان، وجود یا عدم وجود قیمت خرید تضمینی دولت برای برخی محصولات کشاورزی در نظر گرفت.

نمونه‌ای از تاثیر نرخ ارز بر رشد قیمت گروه سبزیجات آن است که به طور مثال طی ماه‌های اخیر روند افزایش نرخ دلار تمایل به صادرات پیاز را افزایش داده اما با وجود تعرفه صد درصدی دولت برای صادرات این محصول، میزان قاچاق پیاز افزایش یافته و منجر به کاهش عرضه و افزایش قیمت پیاز شده است.

پرده دیگر رشد قیمت‌ها در این گروه را می‌توان به افزایش هزینه‌های تولید در این دسته کالاها مرتبط دانست. فارغ از وضعیت علت و معلولی در شکل‌گیری تورم بخش تولیدکننده پیامدهای این رخداد نیز می‌تواند به بخش مصرف‌کننده منتقل شود، چراکه رشد هزینه های تولید تبعا افزایش هزینه مصرف در هر بخش را به دنبال دارد. این افزایش در هزینه تولید در بخش‌های مختلف کشاورزی به خصوص در بخش سبزیجات و حبوبات متاثر افزایش هزینه‌های نهاده‌های تولید در این بخش‌ها بوده که به عقیده برخی می‌تواند ناشی از افزایش قیمت در نرخ ارز باشد.

تورم