پولیتیکو: توافق بر لبه فروپاشی/ در آستانه یک رویارویی تمام عیار؟

به گزارش اکوایران، به گفته دو مقام آمریکایی و دو مقام اسرائیلی، توافق برای پایان دادن به جنگ در غزه در آستانه فروپاشی است و هیچ توافق جایگزین فوری و واضحی وجود ندارد که بتواند به جای آن ارائه شود.

به نوشته پولتیکو، به ادعای این مقامات، پیشنهاد فعلی که توسط ایالات متحده، اسرائیل، مصر و قطر طی چند هفته در ماه ژوئیه تنظیم شده، قوی‌ترین شکل توافق تا به امروز است، چرا که به زعم آن‌ها، شامل شرایطی است که مطابق با خواسته‌های حماس و اسرائیل است. اسرائیل این توافق را پذیرفته، اما حماس در بیانیه‌های عمومی می‌گوید که این پیمان را نمی‌پذیرد.

به گفته این مقامات، مقامات آمریکایی به طور فزاینده‌ای نگران این هستند که این پیشنهاد درست مانند پیشنهادات قبلی با اختلافات حماس و اسرائیل و عدم وجود مسیر روشنی برای پایان دادن به جنگ یا بازگرداندن اسرا به خانه، شکست بخورد.

 این ارزیابی بسیار ناامیدانه‌تر از آنچه مقامات ایالات متحده به طور علنی ارائه می‌کنند است. در حالی که آنها بر فوریت توافق حماس تاکید می‌کنند، در روزهای اخیر بارها گفته‌اند که بیش از هر زمان دیگری به امضای هر دو طرف نزدیک شده‌اند.

همین چند هفته پیش، مقامات دولت بایدن احساس خوش بینی داشتند. یکی از مقامات آمریکایی گفت که حماس به طور خصوصی اعلام کرده بود که از توافق پیشنهادی تبعیت می‌کند. اگرچه برخی در کاخ سفید به اعتماد خود ادامه می‌دهند، بسیاری اکنون از اظهارات عمومی این گروه ناامید شده‌اند و مطمئن نیستند که آیا اظهارات حماس صرفاً توهین‌آمیز، یک تاکتیک مذاکره است یا اینکه این گروه صادقانه با توافق مخالف است.

مذاکره‌کنندگان، از جمله برت مک‌گورک، مشاور ارشد کاخ سفید در امور خاورمیانه، این هفته به قاهره بازمی‌گردند تا جزئیات توافق را بررسی کنند. اگر آنها نتوانند حماس را قانع کنند، ممکن است گزینه‌ها را از دست بدهند و احتمال افزایش خشونت بین اسرائیل و حزب‌الله و رویارویی مستقیم بین اسرائیل و تهران را افزایش دهند.

یکی از مقامات آگاه با موضع اسرائیل در مذاکرات جاری گفت: «ما نمی‌دانیم که آیا سنوار خواهان این توافق است یا خیر. اما اگر به توافق دست پیدا نکنیم، این احتمال وجود دارد که ایران حمله کند و این به یک رویارویی تمام عیار تبدیل شود».

ایالات متحده قبلاً اعلام کرده بود که به توافق نزدیک شده است. ابتدا در بهار و سپس بار دیگر در ماه مه زمانی که رئیس جمهور جو بایدن توافق چند مرحله‌ای را اعلام کرد که اجازه آزادی ده‌ها اسیر اسرائیلی و صدها اسیر فلسطینی را می‌داد. با این حال، هر بار مذاکرات شکست خورده و اسرائیل و حماس شرایط جدیدی را مطرح کردند که طرف مقابل حاضر به بحث و پذیرش آن نبود.

اندرو میلر که تا ژوئن به عنوان معاون دستیار وزیر امور خارجه در امور اسرائیل و فلسطین بود، گفت: «ما دیدیم که سنوار اساساً آنچه را که توافق شده بود وتو یا خنثی کرد و دیدیم که نتانیاهو شرایط بیشتری را اضافه کرده است. به نظر می‌رسد که در بن‌بست قرار داریم، اما یکی از آن موقعیت‌هایی است که حتی اگر احتمال دستیابی به توافق کم باشد، فکر کردن به استراتژی بهتر دشوار است.»

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه، روز دوشنبه در بیت‌المقدس، توافقی را که در حال حاضر پیشنهاد می‌شود، «احتمالاً بهترین، شاید آخرین فرصت» برای آتش‌بس و آزادی اسرا خواند.

واشنگتن برای هفته‌ها شکل کنونی توافق را به عنوان یک موفقیت بزرگ معرفی می‌کند و می‌گوید که این توافق چندین اختلاف دیرینه بین اسرائیل و حماس را حل می‌کند. و در روزهای اخیر، مقامات ایالات متحده گفته‌اند که خوشبین هستند و بایدن در 16 اوت به خبرنگاران گفت: «ما از همیشه به توافق نزدیکتریم.»

اما در پشت صحنه، مقامات در تلاش هستند تا راهی بیابند تا حماس - چه به صورت خصوصی و چه علنی - با پیشنهاد موافقت کند.

مذاکره با حماس بسیار دشوار است، زیرا رهبری آن در دوحه اغلب یا با اعضای خود در میدان غزه در تضاد است یا برای برقراری ارتباط موثر با آنها تلاش می‌کند. حماس سابقه مخالفت علنی با توافقات آتش‌بس را بعد از مخالفت با آنها دارد، و مقامات آمریکایی می‌گویند که هنوز فرصتی وجود دارد که این توافق اتفاق بیفتد.

اما حماس و اسراییل هنوز بر سر چند مورد از مفاد طرح اختلاف نظر دارند، یکی از مواردی که ایالات متحده از ارائه جزئیات آن به خبرنگاران خودداری کرده است.

میلر استدلال کرد که دستیابی به توافق نهایی «نیازمند تلاش بیشتری از سوی حماس و اسرائیل است.»

یک مقام اسرائیلی گفت که این پیشنهاد اساسا بر آزادی اسرا و اجساد کشته‌شدگان متمرکز است. همچنین به چگونگی خروج نیروهای اسرائیلی از غزه می‌پردازد. اسرائیل و حماس بر سر تعداد اسرایی که قرار است از این منطقه آزاد شوند، اختلاف نظر دارند.

هم اسراییل و هم حماس بر سر حضور اسرائیل در کریدور فیلادلفی، گستره‌ای از زمین در مرز مصر و غزه، و در مسیر اصلی که به شمال غزه منتهی می‌شود، اختلاف نظر دارند. اسرائیل گفته است که می خواهد موقعیت خود را در هر دو مکان حفظ کند تا اطمینان حاصل شود که حماس نمی‌تواند کالاها را از طریق مصر قاچاق کند و پایگاه‌های خود را جابه‌جا کند.

مقامات بایدن همچنین می‌خواهند بین اسرائیل و حماس به توافق برسند تا از تشدید تنش در مرزهای شمالی اسرائیل جلوگیری کنند، جایی که حزب‌الله و ارتش اسرائیل به طور فزاینده‌ای آتش مرگبار رد و بدل کرده‌اند. اگرچه این درگیری‌ها با دو گروه جداگانه مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران و میدان‌های جنگ کاملاً متفاوت سروکار دارد، اما آنها عمیقاً به هم مرتبط هستند. رویدادهای هر یک اغلب بر مسیر جنگ در دیگری تأثیر می‌گذارد.

دولت بایدن ماه‌ها تلاش کرده است تا با تعیین نمایندگان و مذاکره‌کنندگان مختلف، مذاکرات بر سر غزه و مرز شمالی را به طور جداگانه مدیریت کند. اما مقامات آمریکایی به طور فزاینده‌ای بر این باورند که اگر بتوانند در غزه به توافقی دست یابند، می‌توانند برای درگیری بین اسرائیل و حزب‌الله مذاکره کنند.

اگر هر دو درگیری ادامه یابد، این احتمال افزایش می‌یابد که تهران، که هفته‌ها است سیگنال می‌دهد که آماده حمله به اسرائیل است، تهدیدات خود را دنبال کند. نادیده گرفتن یک حمله گسترده در داخل اسرائیل دشوار است و آن‌ها را در شرایط رویارویی مستقیم بین دو کشور قرار می‌دهد.