تداوم سیاست پولی انقباضی؛ بانک‌ها همچنان در تنگنای مالی

به گزارش اکوایران، در جدیدترین گزارش بانک مرکزی از عملیات بازار باز منتهی به ۱۵ بهمن ماه، حجم اعتبارات درخواستی ثبت شده نزدیک به ۳۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است. بالا بودن حجم درخواست‌ها در چند حراج گذشته و افزایش رجوع بانک‌ها به بازارهای شبانه و بین بانکی حاکی از کسری نقدینگی بانک‌ها است. از سوی دیگر، از اواخر تابستان تا کنون بانک مرکزی دیگر با همه درخواست بانک‌ها برای دریافت اعتبار موافقت نمی‌کند. برخی متخصصان معتقدند این مسئله از سیاست پولی بانک مرکزی به منظور کنترل تورم و نقدینگی ریشه می‌گیرد.

سیاست انقباضی همچنان در جریان

همانطور که اشخاص برای گرفتن وام به بانک‌ها مراجعه می‌کنند، بانک‌ها نیز جهت تامین مالی و دریافت اعتبار خود به بانک مرکزی مراجعه می‌کنند. این عملیات تحت عنوان بازار باز شکل می‌گیرد. بانک‌ها با گرو گذاشتن اوراق نزد بانک مرکزی، اعتبار مورد نیاز خود را اعلام می‌کنند. بانک مرکزی تعیین می‌کند که چه مقدار از این نیاز مالی را پاسخ می‌دهد و بانک‌ها در چه سررسید و با چه نرخ سودی باید اوراق خود را بازخرید کنند.

در جدیدترین گزارش بانک مرکزی از عملیات بازار باز منتهی به ۱۵ بهمن ماه، ۲۹۹ هزار و ۳۱۰ میلیارد تومان اعتبار توسط ۲۳ بانک درخواست شده است. پس از چند هفته متوالی، حجم سفارشات به زیر ۳۰۰ همت رسیده، هر چند که در مرز این رقم قرار دارد. در یک ماه گذشته، میزان درخواست بانک‌ها به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

در هفته منتهی به ۱۵ بهمن، بانک مرکزی با ۲۲۷ هزار میلیارد تومان از سفارشات موافقت کرده است. همچنین، نسبت قبولی به کل درخواست‌ها به ۷۵.۸ درصد رسیده است. به‌طور کلی، این نسبت در چند ماه اخیر در کانال ۷۰ درصد بوده است. از اواخر تابستان تا کنون، بانک مرکزی دیگر با همه درخواست‌های بانک‌ها برای دریافت اعتبار موافقت نکرده است.

تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که دلیل اصلی این رویکرد بانک مرکزی، سیاست پولی انقباضی آن به منظور کنترل نقدینگی و تورم است. بانک‌ها در صورتی که نتوانند نیازهای مالی خود را به‌طور کامل از بانک مرکزی تامین کنند، به شبکه بانکی مراجعه می‌کنند. آخرین داده‌های بازار بین بانکی نشان‌دهنده بالا بودن فشار تقاضا در این بازار است. چرا که نرخ بهره این بازار در چند هفته گذشته به طور پی در پی در حال نزدیک شدن به سقف دالان خود – ۲۴ درصد – بوده است. این مساله باعث می‌شود تا هزینه دریافت نقدینگی برای بانک‌ها افزایش یابد و بدین ترتیب نرخ بهره تسهیلات بانکی نیز افزایش خواهد یافت و مردم تمایل کمتری برای دریافت وام خواهند داشت.

خبر مرتبط

نرخ بهره از قله پایین نمی‌آید؛ اثر سیاست انقباضی بانک مرکزی بر بازار پول

اکوایران: نرخ بهره بین بانکی در هفته منتهی به ۱۰ بهمن، در رکورد تاریخی خود ثابت مانده و به سقف دالان سود نزدیک‌تر شده است.

در حراج این هفته سررسید اعتبارها ۷ روزه بودند که بانک‌های اعتبار گیرنده باید طی یک هفته بدهی خود را تسویه کنند. این تسویه به صورت بازخرید اوراق گرو گذاشته شده نزد بانک مرکزی با نرخ سود سالانه ۲۳ درصد است. این عملیات گرو گذاشتن اوراق و بازخرید آن از بانک مرکزی با نام ریپو نیز شناخته می‌شود.

از آنجایی که در حراج هفته‌های گذشته اعتباراتی با سررسیدهای بلند مدت‌تر منتشر شده بود، تا این هفته اوراق‌های گرو گذاشته شده به ارزش ۲۲۲ هزار و ۹۷۰ میلیارد تومان بعلاوه بهره آن – ۲۳ درصد – توسط بانک‌ها بازخرید شده است. از طرفی، ارزش مانده اعتبارات سررسید نشده این هفته و هفته‌های قبل به ۲۲۷ هزار میلیارد تومان رسیده است. در چند ماه اخیر، حجم توافق سررسید نشده با حجم درخواست پذیرفته شده توسط بانک مرکزی برابر است. این نشان می‌دهد وضعیت بازار باز سر به سر شده و توافقات بازخرید نشده در واقع همان توافقاتی هستند که در هفته جاری با آنها موافقت شده است.

حضور بانک‌ها در بازار شبانه برای تامین نقدینگی

یکی دیگر از راه‌های بانک مرکزی برای مدیریت نیاز مالی بانک‌ها بازار قاعده‌مند یا شبانه است. نرخ بهره در این بازار ۲۴ درصد است و بانک‌ها موظفند با گرو گذاشتن اوراق، طی ۲۴ الی ۴۸ ساعت اوراق را با نرخ سود تعیین شده بازخرید کنند.

در هفته منتهی به ۱۵ بهمن ماه، به طور میانگین روزانه حدود ۳۸ همت اعتبارگیری قاعده‌مند صورت گرفته است. با توجه به حجم قابل توجه اعتبارگیری در بازار شبانه، خود مهر تاییدی بر کسری نقدینگی بانک‌ها است. چرا که بازار شبانه یکی دیگر از راه‌های تامین مالی بانک‌ها از طریق شبکه بانکی است.

در روز دهم بهمن ماه، ۶ بانک ۳۸ هزار و ۷۷۰ میلیارد تومان اعتبار قاعده‌مند دریافت کرده و حدود ۴۱ هزار و ۴۸۰ میلیارد تومان در پایان این روز سررسید شده است. به همین ترتیب، در آخرین روز هفته بازار باز، یعنی در ۱۵ بهمن ماه، ۳۷ هزار و ۵۲۰ میلیارد تومان توسط ۵ بانک اعتبارگیری انجام شده و ۳۸.۱۴ همت نیز سررسید شده است.