کافی نبودن نرخ سود در بازار اولیه اوراق بدهی+ نمودار

به گزارش اکو ایران، در مرحله بیست و هفتم فروش اوراق بدهی دولتی در بازار اولیه تقریبا هزار و 290 میلیارد تومان اوراق به فروش رسید. این در حالی است که در هفته گذشته حجم فروش اوراق 4 هزار و 810 میلیارد تومان بوده و در این هفته تقریبا 73 درصد کاهش داشته است. بررسی ها نشان می دهد با وجود سطح بالای نرخ سود در فروش اوراق بدهی دولتی اما تاریخ سررسید بلند مدت برای خریداران جذابیت کمتری داشته و این عمل سطح مشارکت مشتریان در این بازار را کاهش داده است.

این بازار به طور کلی در جهت تامین کسری بودجه دولت فعالیت می کند. نهادهای تامین سرمایه و بانک ها در این داد و ستد از دولت اوراق خریداری می کنند و دولت نیز مستقیما این درآمد زایی را صرف تامین کسری بودجه خود می کند. از آن جا که در این درآمدزایی چاپ پول صورت نمی گیرد، می تواند اثرات غیر تورمی داشته و از این حیث برای دولت اهمیت بسیار داشته باشد.

کاهش هفتگی در سطح خرید اوراق دولتی

در هفته سوم دی ماه به طور کلی بانک ها و بورس در بازار اولیه حراج اوراق بدهی دولتی از دولت تقریبا هزار و 290 میلیارد تومان اوراق خریداری کردند.

روند داده های منتشر شده از این بازار در بانک مرکزی و سایت وزارت اقتصاد نشان می دهد برای داد و ستد مرحله بیست و هفتم، در هفته گذشته تقریبا 7هزار و 750 میلیارد تومان اوراق عرضه شده که از این میان تقریبا تنها 18 درصد آن به فروش رفته است.

در فروش هفتگی ثبت شده در این بازار، به تفکیک مشتریان، مشاهده می شود بانک ها 450 میلیارد تومان و نهادهای تامین سرمایه تقریبا 840 میلیارد تومان از اوراق بازار اولیه را خریداری کرده اند.

طبق بررسی آمارهای هفته های گذشته حراج، سهم کل مشارکت بورسی ها از بانک ها در بازار اولیه بیشتر بوده است. بر این اساس بورس در این بازار تقریبا 60.2 درصد و بانک ها 39.8 درصد از کل اوراق را خریداری کرده اند. این رویداد به معنای تمایل بیشتر بازار سرمایه به مشارکت در خرید اوراق نقدی بدهی دولتی در بازار اولیه از یک سو و از سوی دیگر وضعیت بد نقدینگی بانک ها و نهادهای مالی بوده است.

اما آنچه باعث شده تا در این هفته سهم خرید اوراق در مقایسه با هفته قبل کاهش قابل توجهی پیدا کند تغییر در ترکیب اوراق عرضه شده بوده است.

کاهش تمایل به سررسیدهای بالاتر

محاسبات در خصوص نرخ سود در معاملات این هفته بازار اولیه نشان می دهد نرخ موزون در بازار اولیه برابر با 21.87 درصد بوده است که تقریبا در میان هفته های گذشته در سطح بالایی است. اما ترکیب اوراق بدهی دولتی نشان می دهد در این هفته دو دسته اوراق بدهی به مشتریان عرضه شده است.

اوراق اراد 94 که تاریخ سررسید آن در آبان 1403 بوده و به عبارت دیگر باتوجه به موقع خرید آن ها تقریبا سررسیدی 34 ماهه داشته است. و اوراق دیگر نیز اراد 96 بوده که تاریخ سررسید آن تیر ماه 1403 بوده و به بیان دیگر 30 ماهه است.

به طور کلی برای مشتریان در این بازار نرخ سود و تاریخ سررسید اهمیت بسزایی دارد. هر چه نرخ سود بالاتر و تاریخ سررسید کوتاه تر باشد برای مشتریان اوراق جذاب تر بوده و بنابراین سطح خرید اوراق بالاتر خواهد بود.

در همین رابطه درهفته سوم دی ماه سهم بانک ها از خرید اوراق 50-50 بود. به این معنا که 50 درصد اوراق فروخته شده به بانکها اراد 94 و 50 درصد دیگر اراد 96 بوده است.

اما این مسئله برای نهادهای تامین سرمایه ترکیب دیگری داشت. طبق آمار اعلام شده از مرحله بیست و هفتم حراج اوراق بدهی دولتی در این بازار 66 درصد خرید بورسی ها اوراق با سررسید پایین تر و 34 درصد نیز اوراق با سررسید بالاتر بوده است.

این مسئله از جهتی دیگر نیز باعث شد تا سهم مشارکت نهادهای تامین سرمایه در بازار کم شده و نسبت به هفته گذشته کاهشی 73.2 درصدی داشته باشد.

برآیند داد و ستد در بازار اولیه اوراق بدهی دولتی نشان می دهد با وجود افزایش در  نرخ سود اوراق اما هنوز جذابیت کافی برای خریداران برای مشارکت در بازار پایین است. علت این واقعه پایین بودن نرخ سود در مقایسه با سایر بازار های مالی  و از سوی دیگر بالا بودن تاریخ سررسید اوراق بدهی در هفته های اخیر است.

در نهایت دولت تا کنون 66 هزار میلیارد تومان اوراق بدهی دولتی نقدی در بازار اولیه فروخته و برای تمدید فروش خود در این بازار باید یا نرخ سود را افزایش بیشتری دهد یا اینکه تاریخ سررسید را از میزان فعلی خود پایین تر بیاورد.