ایدهها و دستکاری انسان: نقد رفتارگرایی در اندیشه مارکسیستی
لودویگ فون میزس در سخنرانی پنجم کتاب «مارکسیسم بینقاب» تحت عنوان «مارکسیسم و دستکاری انسان» بر اهمیت و قدرت اندیشهها تأکید میکند.
مارکس
تناقض بنیادین در دکترین مارکس / سهم ژرژ سورل در تولد خشونت انقلابی قرن بیستم
آیا میان سوسیالیسم، مارکسیسم و کمونیسم تفاوتی وجود دارد؟ برخی تمام فجایع و شکستهای عملی را به نام «کمونیسم» ثبت میکنند و «سوسیالیسم» را از این کارنامه جدا میکنند؛ گویی کمونیسم تجربهای ناخوشایند و منحرف بود، اما سوسیالیسم همچنان قابل دفاع و قابل…
افسانه طبقه: نقد مبانی فلسفی مارکسیسم از منظر میزس
هر نقدی که تنها به آموزههای اقتصادی مارکس محدود شود، ناخواسته اسیر همان چارچوب مفهومی او خواهد بود. این نکته در فضای فکری ایران نیز مشهود است؛ حتی برخی مدافعان اقتصاد بازار آزاد از اصطلاحاتی استفاده میکنند که ریشه در دستگاه فکری مارکس دارد.
یورش به سنگر علمزدگی
در میانه قرن بیستم و در روزگاری که فاشیسم و کمونیسم در حال تخریب تمدن بشری بودند و سایههای سنگین توتالیتاریسم و برنامهریزی متمرکز بر جوامع غربی افتاده بود، فردریش فون هایک،، یکی از مهمترین آثار خود را برای کالبدشکافی ریشههای این «طغیان علیه…
از نفی مارکسیسم تا پذیرش مبانی آن: مطالعهای در فلسفه سیاسی
شاید شما هم دوست و/یا آشنایی داشته باشید که وقتی درباره مسائل سیاسی و اقتصادی با او صحبت میکنید، زبان به نقد و حتی ناسزا علیه چپ میگشاید و ریشه تمام مشکلات کنونی ایران را «چپها» میداند. قصد بررسی درستی یا نادرستی این گزاره را ندارم، بلکه…
افسانه هگل؛ درباره تز، آنتیتز، سنتز
در این نوشتار به تأسی از نوشته قبلی که در اکو ایران به انتشار رسید، قصد آن را دارم که به بررسی افسانه هگل بپردازم. یکی از دلایل کژ فهمیها از هگل از این افسانه ها نشأت میگیرد. مهمترین سویه از این کژ فهمیها از هگل سیطره مارکسیسم بر هگل است. این…
نکاتی پیرامون یک مناظره: زمانی که دادۀ تجربی رهزن اندیشه میشود
در جلسۀ مناظرۀ روز سهشنبه یکم مهرماه 1404 میان آقایان غنینژاد و جبرائیلی در کانال یوتیوبی «حکمران»، آقای جبرائیلی بحث خود را با یک استدلال «مارکسیستی» آغاز کرد: «اینکه مباحث هایک و میزس نسبتی با واقعیت موجود در جهان ندارند و زمینۀ واقعی مطرح شدن…
نظریۀ روستو: راه رشد غیرکمونیستی یا صورتبندی دوبارۀ ماتریالیسم تاریخی؟
والت ویتمن روستو اقتصاددان نامآور آمریکایی در قرن بیستم و البته منفور سوسیالیستها بود. هنگامیکه جان اف. کندی رئیسجمهور ایالات متحد تصمیم به تشویق و کمک به اجرای برنامههای اصلاحی در کشورهای متحد با آمریکا در سرتاسر جهان را گرفت - از جمله در…
تبارشناسی خشونت و ترور در اندیشه چپ
تحلیل و تبارشناسی پیوند میان اندیشه چپ با پدیدههایی چون خشونت، ارعاب و ترور، سهم اندکی در مباحث حوزه تاریخ اندیشه دارد اما دارای اهمیت بسیاری است، چرا که اغلب خشونتهای سازمان یافته و گسترده در تاریخ بشریت ریشه در اندیشههایی دارد که خشونت و ترور…
لنینیسم؛ ایدئولوژی سرکوب
«لنین کسی بود که نه تنها ابزارهای سرکوب را به کار گرفت، بلکه آنها را تقدیس کرد». این را لشک کولاکوفسکی میگوید که در کتاب سه جلدی «جریانهای اصلی مارکسیسم» به تفصیل مارکسیسم و لنینیسم را کاویده است.
