جاخالی بانک ها در خرید اوراق دولت/ بورس بازیگر اصلی تامین کسری بودجه

به گزارش اکو ایران، روند خرید اوراق بدهی دولتی در بازار اولیه نشان از افت این رقم در پایان هفته سوم اسفند ماه داشته است. 

کاهشی که در مرحله سی و پنجم حراج اوراق ثبت شده طبق بررسی های دقیق تر حاکی از افت قابل توجه  مشارکت بانک ها دراین بازار بوده است.

 در یک ماه گذشته این سومین سهم صفری است که بانک ها در تهیه اوراق بدهی دولتی به ثبت رسانده اند. این اتفاق موازی با کاهش خریدی است که در بازاراولیه در هفته های اخیر ثبت شده است.

افت میانگین فروش اوراق بدهی دولتی در هفته اخیر

در هفته منتهی به 16 اسفند ماه دولت توانست تنها 250 میلیارد تومان اوراق به مشتریان خود بفروشد. اهمیت برگزاری این بازار از آن جهت است که درآمدزایی آن مستقیما به تامین کسری بودجه دولت منجر شده  و مانع اثر گذاری کسری بودجه بر پایه پولی می شود اتفاقی که اگر استاندارد اجرا شود در نهایت در ممانعت از رشد نرخ تورم خود را نشان می دهد

بررسی میانگین هفتگی اورق بدهی دولتی در بازار اولیه نیز نشان می دهد در این مدت روند فروش تقریبا داشت صعودی می شد که با برخورد به قله خود در  دو هفته گذشته روندی نزولی به خود گرفته است.

 آمارها از وضعیت میانگین اوراق فروخته شده در بازار اوراق بدهی نشان می دهد در هفته سی و پنجم بازار اولیه تقریبا به طورمیانگین هفته ای 3 هزار و 680 میلیارد تومان اوراق بدهی به فروش رسیده که نسبت به این میانگین درهفته قبل خود 14.2 درصد افت داشته است.

یکی از مهم ترین دلایل در این کاهش میانگین داد و ستد در بازار می تواند ناشی از افت حضور بانکها در این بازار باشد.

میانگین 250 میلیاردی خرید زمستانی اوراق در بانک ها

به طور کلی در بازار اوراق بدهی دولتی دو دسته مشتری وجود دارد. بانک ها و نهادهای تامین سرمایه. 

خریداران در بازار پول و سرمایه در این بازار مشارکت داشته ودرنهایت با توجه به نرخ سود و تاریخ سررسید اوراق اقدام به خرید آن از دولت می کنند.

البته عوامل دیگری نیز می تواند تعیین کننده وضعیت خرید اوراق دراین بازار باشد که به وضعیت نقدینگی و دارائی مشتریان وابسته است.

در بازار اوراق بدهی دولتی در زمستان 1400 به طور میانگین بانک ها 250 میلیارد تومان اوراق از دولت خریداری کرده و بورسی ها نیز هزار و 900 میلیارد تومان. یعنی تقریبا شش برابر بیشتر از نهادهای مالی.

در همین راستا در آمارهای هفتگی ثبت شده در این بازار مشاهده می شود بانک ها در زمستان امسال 5 هفته هیچ مشارکتی را ثبت نکردند که آخرین موعد آن هفته سی و پنجم بوده است. این در حالی است که بورسی ها فقط دو هفته از این معاملات هفتگی غایب بوده اند.

سهم پایین مشارکت نهادهای مالی در خرید اوراق از دولت تنهامربوط به فصل زمستان نبوده است. در پاییز نیز آمار نشان از کاهش خرید بانک ها داشت اما مقایسه این دو نشان می دهد وضعیت بانک ها در خزان 1400 بهتراز آنچه در زمستان ثبت شده بود.

کاهش 9 درصدی سهم بانک ها از خرید اوراق بدهی

در پاییز امسال به طور کلی در بازار اولیه اوراق بدهی دولتی مجموعا 16 هزار و 688 میلیارد تومان اوراق بدهی فروخته شده که بانک ها 21 درصد آن را خریداری کرده و بورسی ها هم 79 درصد.

این در حالی است که در زمستان 1400 سهم کل اوراق با 42 درصد افزایش به 23 هزار و 700 میلیارد تومان رسیده که از این میزان در آخرین فصل سال، 11.5 درصد سهم مشارکت بانک ها در بازار بوده است.

به عبارت دیگر باوجود افزایش سهم کل خرید در تغییر فصل ها اما مشارکت بانک ها کاهش داشته است.مقایسه ارقام مشارکت بانک ها در این بازار نیز نشان می دهد به طور کلی در پاییز 3 هزار و 480 میلیارد تومان اوراق توسط بانک ها خریداری شده که در زمستان این سال، 21.4 درصد افت داشته است.

دلیل این میزان کاهش در فصل پایانی سال می تواند ریشه در وضعیت نامطلوب نقدینگی بانک ها داشته باشد که منجر به افت خرید این نهاد ها در بازار اولیه شده است.