داستان زندگی سیاسی جاستین ترودو؛ از قهرمان لیبرال‌ها تا مضحکه پوپولیست‌ها

به گزارش اکوایران، زندگی جاستین ترودو شبیه به درامی سیاسی در قرن بیست و یکم است. کسی که از یک رهبر لیبرال جذاب و تأثیرگذار به سوژه تمسخر رئیس‌جمهور منتخب، دونالد ترامپ، و طرفدارانش تبدیل شد.

او در سال ۲۰۱۵ به‌عنوان یک رهبر جوان تازه‌انتخاب‌شده کانادا که پدرش نیز زمانی نخست‌وزیر محبوبی بود، وارد صحنه بین‌المللی شد.

بر اساس گزارش نیویورک‌تایمز، ترودو دهه بعدی را صرف ساختن برندی حول محور فمینیسم، محیط‌زیست‌گرایی، دفاع از حقوق پناهندگان و بومیان کرد و همان پیام تغییر و امیدی را دنبال می‌کرد که باراک اوباما داشت.

در حالی که او در رسانه‌ها نقدهای ستایش‌آمیزی، از جمله درباره ظاهر جذابش دریافت می‌کرد، ماه عسل او با کانادایی‌ها واقعاً فقط حدود دو سال طول کشید. تا سال ۲۰۱۷، مجموعه‌ای از جنجال‌ها تصویر بی‌نقص او را خدشه‌دار کرده بود.

حزب او در انتخابات بعدی در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۱ کرسی‌های پارلمان را از دست داد و مجبور شد دولت‌های اقلیت تشکیل دهد که توسط یک حزب مخالف چپ‌گرا حمایت می‌شد. آن حمایت نیز اکنون از بین رفته است.

امروز ترودو، مانند دیگر رهبران غربی، خود را با یک پایگاه مردمی خشمگین و در حال از دست دادن کنترل می‌بیند.

او به‌زودی یا انتخابات زودهنگامی برگزار می‌کند که به احتمال زیاد در آن شکست خواهد خورد، یا از رهبری حزب خود و سمت نخست‌وزیری کناره‌گیری می‌کند و اجازه می‌دهد رهبر دیگری حزب لیبرال را به صندوق رأی سال آینده هدایت کند.

شاهزاده

در بیوگرافی سال ۲۰۲۴ استیون ماهر درباره ترودو، نویسنده به موارد جداگانه‌ای اشاره می‌کند که اعضای خانواده ترودو او را «شاهزاده» خطاب کرده‌اند.

ماهر از قول ترودوی جوان درباره ورود به سیاست نقل می‌کند: «من همیشه در تمام زندگی‌ام می‌دانستم که اگر بخواهم این فرصت در دسترس من است.»

اما وقتی نوبت به روایت داستان سیاسی ترودو می‌رسد، تاریخ‌نگاران انتخاب‌های مختلفی پیش رو دارند.

یکی از آن‌ها مسابقه بوکس خیریه در سال ۲۰۱۲ است که او، در آن زمان یک نماینده جوان پارلمان، توانست در برابر یک محافظه‌کار سخت‌گیر با کمربند سیاه کاراته پیروز شود. مردم هنوز هم به آن مبارزه اشاره می‌کنند.

یا لحظه‌ای در سال ۲۰۱۵ که او، به‌عنوان نخست‌وزیر، اولین کابینه متوازن جنسیتی کشور را معرفی کرد و وقتی از او پرسیدند چرا این موضوع اهمیت دارد با شوخی گفت، «چون سال ۲۰۱۵ است.»

رهبران مرد در سراسر جهان متوجه این پیام شدند.

همچنین می‌توان به خطابه‌ای که او در سال ۲۰۰۰ در مراسم سوگواری پدرش، نخست‌وزیر پیشین، الیوت ترودو ایراد کرد اشاره کرد، که نگاهی اولیه به شخصیت سیاسی جاستین ترودو ارائه می‌دهد.

او در سن ۲۸ سالگی در کلیسایی مملو از عزاداران گفت: «ما از ساحل به ساحل گرد هم آمده‌ایم. از یک اقیانوس به دیگری، متحد در اندوهی مشترک، تا وداع کنیم. اما این پایان کار نیست.»

ترودو، که روز کریسمس ۵۳ ساله می‌شود، زمانی به دنیا آمد که پدرش در نخستین دوره از چهار دوره ریاست خود بر دولت کانادا بود.

ترودوی بزرگ‌ در اواخر دهه ۱۹۶۰ کانادا را مجذوب خود کرد، دوره‌ای که به «ترودومانیا» معروف شد. در نهایت، رأی‌دهندگان از او نیز روی برگرداندند، هرچند او ۱۶ سال در قدرت باقی ماند و میراثش به پیشبرد حرفه سیاسی پسرش کمک کرد.

دارل بریکر، یک نظرسنج باتجربه و مدیر اجرایی ایپسوس پابلیک افیر گفت: «این حس نوستالژی که با نام ترودو همراه بود، واقعاً به نفع جاستین عمل کرد.»

او افزود: «ما از دوره‌ای از سیاست پرتلاطم کانادا بیرون آمده بودیم که تحت مدیریت تعداد زیادی مرد مسن بود، و حتی مردان جوانی که پیر به نظر می‌رسیدند. در چنین شرایطی، جاستین مانند نسیمی تازه بود.»

نماد لیبرال‌ها

اظهار نظر جاستین ترودو درباره برابری جنسیتی کابینه‌اش در جمله «چون سال ۲۰۱۵ است» او را به شهرت جهانی در سیاست رساند.

مجلات برجسته شیفته او شدند؛ مجله ووگ او را یکی از ۱۰ «افراد جذاب متفاوت از معیارهای مرسوم» سال ۲۰۱۵ معرفی کرد و او را «سیاستمداری رؤیایی از کانادا» نامید.

یکی از رهبران پیشین اروپایی گروه ۷ کشور صنعتی گفت که در دیدارهای اولیه با ترودو، مردم در صف می‌ایستادند تا با او سلفی بگیرند و مانند یک ستاره راک با او رفتار می‌کردند. این رهبر پیشین خواست نامش در بحث‌های دیپلماتیک گذشته ذکر نشود.

در حالی که ایالات متحده در سال ۲۰۱۶ از دوران ریاست‌جمهوری اوباما به ترامپ تغییر کرد، به نظر می‌رسید ترودو ادامه‌دهنده سیاست‌های اوباما باشد. هیچ لحظه‌ای بهتر از تصمیم ترودو برای استقبال از پناهندگان در سال ۲۰۱۷، زمانی که ترامپ سیاست‌های سختگیرانه علیه مهاجران را اعمال کرد، این موضوع را نشان نمی‌دهد.

ترودو در پستی در شبکه اجتماعی ایکس (که در آن زمان توییتر نام داشت) نوشت: «به کسانی که از آزار و اذیت، ترور و جنگ فرار می‌کنند، کانادایی‌ها فارغ از ایمانشان به شما خوشامد خواهند گفت. تنوع، قدرت ماست.»

در آن زمان، ترامپ ممنوعیتی که به نام «مسلمان‌ستیزی» معروف شد را وضع کرده بود که سفر افراد از برخی کشورهای دارای اکثریت مسلمان به ایالات متحده را محدود می‌کرد. ترودو حتی به فرودگاه رفت تا شخصاً از پناهندگان سوری که به کانادا وارد می‌شدند استقبال کند.

ترودو همچنین در خط مقدم حرکت کشورهای پساکولونیالیستی برای بررسی میراث رفتارشان با جمعیت‌های بومی قرار داشت. در حالی که او به دلیل عملکرد کافی در این مسیر مورد انتقاد قرار گرفته است، اما در دوران او بود که آشتی با جمعیت‌های بومی کانادا به‌طور جدی آغاز شد.

تغییرات همه‌جانبه

اما از سال ۲۰۱۷، اوضاع سیاسی جاستین ترودو در داخل کشور رو به افول گذاشت.

در زمان حرکت به سمت انتخابات سال ۲۰۱۹، او با رسوایی‌هایی مواجه شد، از جمله یک تعطیلات لوکس رایگان که اعلام نکرده بود و ویدیوهایی از دهه ۱۹۹۰ و سال ۲۰۰۱ که نشان می‌داد او با صورت سیاه شده لباس مبدل پوشیده است.

این رسوایی‌ها تأثیر خود را گذاشت: او تنها توانست یک دولت اقلیت تشکیل دهد، که حزبش را وابسته به ائتلاف‌هایی برای تصویب قوانین کرد.

سپس همه‌گیری کرونا آمد. منتقدان محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای که ترودو اعمال کرد را یکی از دلایل اصلی انزجار عمومی از او می‌دانند.

در میانه همه‌گیری و تنها دو سال بعد، ترودو انتخابات زودهنگامی برگزار کرد، به این امید که اکثریت پارلمانی را به دست آورد؛ اما اشتباه کرد. او باز هم تنها توانست اکثریت نسبی نمایندگان مجلس عوام را به دست آورد.

تا آن زمان، مرکز ثقل سیاسی در جهان غرب، با واکنش‌هایی نسبت به واکسن‌ها و محدودیت‌ها، به سمت راست متمایل شده بود. در کانادا، این موضوع باعث اعتراضاتی در نقاط مختلف کشور شد که به «کاروان آزادی» معروف شدند، از جمله هفته‌ها تظاهرات در اتاوا، پایتخت، که مرکز شهر را فلج کرد.

کانادایی‌ها با تورم مداوم روبه‌رو شدند که به یک بحران معیشتی انجامید، در حالی که سیاست باز مهاجرتی برای جذب نیروی کار نتیجه معکوس داد و یکی از مهاجرپذیرترین جوامع جهان را علیه تازه‌واردان تحریک کرد.

ترودو همچنین با بحران در زندگی شخصی خود مواجه شد و سال گذشته از همسرش پس از ۱۸ سال زندگی مشترک جدا شد. آن‌ها سه فرزند دارند.

قدم زدن در برف

پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات نوامبر ضعف موقعیت ترودو را برجسته کرد. ترامپ تهدید کرده است که تعرفه ۲۵ درصدی بر کالاهای کانادایی اعمال خواهد کرد، که این اقدام اقتصاد کانادا را به شدت تحت تأثیر قرار خواهد داد. ترامپ همچنین در فضای آنلاین ترودو را مورد تمسخر قرار داده، او را «فرماندار» و کانادا را «ایالت پنجاه و یکم» خطاب کرده است.

این بار، برندی سیاسی که در تضاد با ترامپ قرار دارد، برای ترودو کارایی ندارد. دارل بریکر گفت: «او در ابتدا بر موجی سوار شد که او را بالا برد. اما اگر از موج پیاده نشوید، در طرف دیگر، شما را به زمین می‌زند.»

با توجه به قوانین انتخاباتی کانادا، که انتخابات را تا اکتبر الزامی می‌کند، کناره‌گیری ترودو یک نتیجه قطعی به نظر می‌رسد. پرسش این است که این شرایط حزب لیبرال را به کدام سمت خواهد برد. آخرین نظرسنجی ایپسوس که روز جمعه منتشر شد، نشان داد که لیبرال‌ها ۲۵ درصد از محافظه‌کاران عقب هستند.

روز دوشنبه، معاون نخست‌وزیر و وزیر دارایی، کریستیا فریلند، با نامه‌ای جنجالی استعفا داد و ترودو را به استفاده از «ترفندهای پرهزینه سیاسی» و عدم آمادگی برای رویارویی با چالش‌های ترامپ متهم کرد.

سپس، روز جمعه، حزب مخالفی که دولت اقلیت لیبرال او را پشتیبانی کرده بود، اعلام کرد که پس از بازگشایی پارلمان در ژانویه، رأی عدم اعتماد ارائه خواهد کرد.

ترودو روز سه‌شنبه در یک مهمانی برای کارکنان لیبرال در اتاوا، با اشاره به استعفای فریلند گفت: «مانند بیشتر خانواده‌ها، گاهی اوقات در تعطیلات دعوا می‌کنیم. اما البته، مانند بیشتر خانواده‌ها، راه خود را پیدا می‌کنیم. می‌دانید، من این کشور را دوست دارم، این حزب را عمیقاً دوست دارم، و شما را دوست دارم.»

اما حزب نیز مانند کشور، ممکن است دیگر او را دوست نداشته باشد. متحدان ترودو می‌گویند نخست‌وزیر تعطیلات را به تأمل درباره گام‌های بعدی‌اش گذراند.

صدای اعتراضات فزاینده‌ای از جاستین ترودو می‌خواست که «قدم‌زدنی در برف داشته باشد»، عبارتی که بر گرفته از قدم زدن پدرش در برف، در فوریه ۱۹۸۴، در مواجهه با درخواست‌های استعفا، به بخشی از افسانه‌های سیاسی تبدیل شد.

وقتی او برگشت، تصمیم خود برای استعفا را گرفته بود.