میزان تنوع شرکای تجاری عاملی است که بر آسیب‌پذیری اقتصاد دربرابر شوک‌های خارجی مؤثر بوده، و می‌تواند تعیین‌کننده قدرت چانه‌زنی هر کشور دربرابر سایرین باشد. به نظر می‌رسد که تبعات تحریم‌ها در سال‌های گذشته در این زمینه نیز قابل‌مشاهده باشد.

اما ترکیب مبادی اصلی واردات به ایران چه تغییراتی را تجربه کرده است؟ چه کشورهایی در مقایسه با گذشته سهم بیش‌تری از بازار واردات به ایران را به خود اختصاص داده، و در مقابل، نقش کدام کشورها کم‌رنگ‌تر شده است؟