رضایت اعراب از بازگشت متحد معامله‌گر؛ در خاورمیانه مسیر پیش‌روی ترامپ کدام است؟

به گزارش اکوایران، حدود دو هفته قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ در مصاحبه‌ای با یک کانال تلویزیونی عرب زبان متعلق به عربستان سعودی شرکت کرد و در آن از ولیعهد تمجید کرد و او را «دورنگر» و یک «دوست» خواند.

رقیب آقای ترامپ، معاون رئیس جمهور کامالا هریس، در طول مبارزات انتخاباتی کوتاهش هیچ مصاحبه‌ای با رسانه‌های بین المللی عرب زبان نداشت.

به نوشته نیویورک‌تایمز، این از چشم ناظران در کشورهای غنی از منابع خلیج فارس دور نماند، که در هفته‌های پیش از انتخابات روز سه‌شنبه، آرامش خاصی نسبت به ایده دور دیگر ریاست‌جمهوری ترامپ پیدا شد.

شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، هفته گذشته در جریان همایش سرمایه گذاری سالانه داووس در صحرا گفت: «بدیهی است که ما قبلاً با رئیس جمهور ترامپ کار کرده‌ایم، بنابراین او را می‌شناسیم و می‌توانیم راهی برای همکاری با او پیدا کنیم..»

در دوره پیشین ریاست جمهوری خود، ترامپ روابط شخصی‌اش را با رهبران خلیج فارس تقویت کرد، حمایت دفاعی به کشورهای آن‌ها ارائه کرد و در عین حال از انتقاد از سوابق حقوق بشری آن‌ها دوری جست. این بار، کشورهای حوزه خلیج فارس احتمالاً به دنبال کمک به دولت جدید ترامپ برای پایان دادن به جنگ ویرانگر در خاورمیانه،جلب تضمین‌های امنیتی قاطع و سرمایه گذاری آمریکایی‌ها برای چشم‌اندازهای اقتصادی غیر نفتی خود خواهند بود.

ارتباطات قوی با خاورمیانه

مصاحبه 20 اکتبر ترامپ با شبکه العربیه، بر ارتباطات قوی‌ای که رئیس جمهور سابق در طول سال‌ها با رهبران خلیج فارس ایجاد کرده است، تاکید کرد.

آقای ترامپ در این مصاحبه با اشاره به ولیعهد محمد بن سلمان، رهبر عربستان سعودی، گفت: «من برای محمد احترام زیادی قائلم که کار عالی انجام می‌دهد. منظورم این است که او واقعاً دورنگر است.»

ولیعهد سعودی یکی از اولین رهبران خارجی بود که پس از پیروزی در انتخابات با ترامپ صحبت کرد و گفت که پادشاهی وی مشتاقانه منتظر «تعمیق روابط تاریخی و استراتژیک» با ایالات متحده است.

حتی فراتر از روابط امنیتی نزدیک و روابط تجاری بین آقای ترامپ و کشورهای حاشیه خلیج فارس، بسیاری از مردم عادی منطقه، به ویژه جوانان، ارزش‌های اجتماعی محافظه کارانه‌تر مورد حمایت حزب جمهوری‌خواه را ترجیح می‌دهند.

فراز و نشیب با دموکرات‌ها

جو بایدن، که خانم هریس به طور جدایی ناپذیری با او پیوند خورده است، از سوی دیگر سابقه بسیار پردردسرتری با رهبران خلیج فارس داشته است.

کشورهای حاشیه خلیج فارس همچنین از حمایت نظامی و سیاسی قوی دولت بایدن از اسرائیل در جنگ کنونی خاورمیانه ناامید شده‌اند - که نگرانی‌های منطقه را در مورد ریاست جمهوری هریس تقویت کرد.

رهبران حزب دموکرات اغلب از رویکرد انتقادی‌تر به مشکلات حقوق بشر در عربستان سعودی و امارات حمایت می‌کنند، استراتژی که بسیاری در خلیج فارس آن را تحقیرآمیز و به طور بلقوه برای امنیت ملی خود بی‌ثبات کننده می‌دانند، زیرا می‌تواند مخالفت را برانگیزد.

آقای ترامپ در دوران ریاست جمهوری خود از انتقاد آشکار درباره حقوق بشر اجتناب کرد. این امر به هموار کردن راه برای تقویت روابط عربستان و آمریکا کمک کرد، که با حمایت دفاعی قوی و موضع تهاجمی‌تر ایالات متحده در برابر رقیب منطقه‌ای پادشاهی، ایران، مشخص شد.

آقای ترامپ همچنین با محمد ولیعهد و شیخ محمد بن زاید، رئیس‌جمهور امارات متحده عربی رابطه شخصی برقرار کرد، در حالی که تعاملات دیپلماتیک این کشورها با بایدن و هریس رسمی‌تر بود.

ترامپ در سال 2017 ریاض، پایتخت عربستان سعودی را برای اولین سفر خارجی خود به عنوان رئیس جمهور انتخاب کرد که نشان دهنده اهمیتی است که او برای این روابط قائل بود. در سال‌های بعد، علی‌رغم ارزیابی سیا مبنی بر اینکه او احتمالاً دستور قتل جمال خاشقجی را در سال ۲۰۱۸ داده است، در کنار ولیعهد محمد ایستاد.

اما همیشه همه چیز خوب نبود. مقامات خلیج فارس از اینکه ترامپ به حمله به میادین نفتی عربستان در سال 2019 - که به طور موقت نیمی از تولید نفت این کشور را از بین برد- با شدت بیشتری پاسخ نداد، شکایت کرده‌اند.

در حالی که اولین دوره ریاست جمهوری ترامپ در سال 2020 به پایان خود نزدیک می‌شد، دولت او چیزی را که به عنوان یک دستاورد بزرگ در خاورمیانه می‌دانست، یعنی توافقنامه تاریخی ابراهیم، ​​میانجیگری کرد. این توافق روابط دیپلماتیک بین اسرائیل و دو کشور خلیج فارس، امارات و بحرین را برقرار کرد. دو کشور عربی از اهرم خود برای پافشاری بر ایجاد یک کشور فلسطینی استفاده نکردند - چیزی که کشورهای حاشیه خلیج فارس مدت‌ها خواستار آن بودند.

مسیر پیش روی ترامپ

در حالی که آقای ترامپ وارد دور دوم ریاست جمهوری می‌شود، ممکن است مسیر برنامه امنیتی و دیپلماتیک او در خاورمیانه پیچیده‌تر شود.

دولت جدید ترامپ ممکن است تلاش کند طرح ایجاد توافق صلح عربستان و اسرائیل در ازای یک پیمان دفاعی تقویت‌شده با ایالات متحده و حمایت آمریکا از برنامه هسته‌ای غیرنظامی عربستان سعودی را احیا کند. به نظر می‌رسد که هر سه کشور درگیر قبل از شروع جنگ اسرائیل با حماس در غزه در 7 اکتبر 2023 به توافق نزدیک شده بودند.

این درگیری مذاکرات را متوقف کرد و سعودی‌ها اکنون بر ایجاد یک کشور فلسطینی اصرار می‌ورزند که بیشتر از چیزی است که قبل از جنگ می‌خواستند.

زمانی که ترامپ آخرین بار در قدرت بود، یک طرح صلح بحث برانگیز را مطرح کرد که به شدت به سوی اسرائیل متمایل بود و به فلسطینی‌ها یک کشور کامل نمی‌داد.

کشورهای خلیج همچنین نگران هستند که تشدید بیشتر جنگ منطقه‌ای تلاش‌های آن‌ها را برای تنوع بخشیدن به اقتصادشان به دور از اتکای تقریباً کامل به انرژی تضعیف کند و برنامه‌های توسعه بلندپروازانه آن‌ها را تهدید کند.

در همین راستا، کشورهای خلیج فارس مدت‌ها به آقای ترامپ به‌عنوان یک شریک تجاری نگاه می‌کردند، چیزی که حتی پس از شکست او در انتخابات 2020 تغییر نکرد.

اعضای خانواده او از زمان ترک سمت، در معاملات مختلفی در سراسر منطقه از جمله پروژه‌هایی در دبی و عربستان سعودی شرکت کرده‌اند. داماد او، جرد کوشنر، شش ماه پس از خروج ترامپ از کاخ سفید، دو میلیارد دلار سرمایه گذاری صندوق دولتی عربستان سعودی را برای شرکت سهامی خاص خود تضمین کرد.

در ماه سپتامبر، سناتور ران وایدن، دموکرات اورگان و رئیس کمیته مالی سنا، ابراز نگرانی کرد که سرمایه‌گذاری عربستان در صندوق آقای کوشنر باعث ایجاد «تضاد منافع آشکار» می‌شود، به‌ویژه با نامزدی پدرزنش برای انتخاب مجدد.

برای آقای ترامپ، مسیر روابط قوی با خلیج فارس مسیر شخصی است.

در مصاحبه‌ای با بلومبرگ در ماه ژوئیه، او مطمئن بود که فرمول یک رابطه هارمونیک با عربستان سعودی را پیدا کرده است - ارتباطات او به علاوه تضمین‌های امنیتی ایالات متحده.

ترامپ درباره ولیعهد سعودی گفت: «او من را دوست دارد. من او را دوست دارم. آن‌ها همیشه به محافظت نیاز دارند و من همیشه از آن‌ها محافظت خواهم کرد. من رابطه خوبی با او داشتم.»