دکتر دلاوری مفصل توضیح می‌دهد که چطور در اول به‌خاطر عقب‌ماندگی شدیدی که به‌ناگهان ایران خودش را در آن دید، تخاصم علیه سنت به شکل شدید آغاز شد. اما این تخاصم اول در دل خودش بذر نیرویی علیه خودش را داشت و آن هم تخصام علیه توسعه و غرب بود.

موج اول در اندیشه‌های دوره اخر قاجار به‌وجود می‌آید و با رضا شاه جنبه سیاسی و عینی به‌خودش می‌گیرد. موج دوم هم به گفته دلاوری از دهه ۲۰ آرام آرام در میان متفکران به‌وجود می‌آید و با انقلاب اسلامی جنبه سیاسی و عملیاتی به‌خودش می‌گیرد.

بعد از این دو موج شدید، به بیانی تز و آنتی‌تز، حال نوبت راهی در میانه، بخوانید همان سنتز، از راه رسیده است. در دهه ۷۰ شمسی نیروی جدیدی آرام آرام در حال نضج گرفتن بود. دلاوری باور دارد که این نیروی جدید حامل نوعی سکولاریسم پلارالیستی‌ است. در صفت پلارالیستی هم این موج جدید از تمام همتایان سابق خودش مدرن‌تر و پیش‌روتر است. این فاز فکری در دهه ۸۰ و ۹۰ بعد اجتماعی پیدا کرد و در نیمه دوم دهه ۹۰ سیاسی شد.

ابوالفضل دلاوری بر این باور است که ما به احتمال یک آستانه رسیده‌ایم. آستانه‌ای برای شکستن منطق‌های و دینامیک‌های ویران‌گر قدیم.

 

برش‌های دیگر این گفت‌وگو:

۱. رابطه عشق و نفرت ایرانیان با «دولت» به روایت استاد علوم سیاسی

۲. چرا در تاریخ ایران شاهد تکرار هم‌دستی داخلی با خارجیان علیه حکومت‌ها هستیم؟

۳. تولد ایده توسعه در ایران؛ لحظه عباس میرزایی تاریخ معاصر

۴. ایران قدیم و ایران جدید؛ از اجتماعات پراکنده به جامعه

۵. چقدر از توسعه‌نیافتگی ما تقصیر دولت است و چقدرش تقصیر جامعه؟

۶. دو آسیب توسعه دولت‌محور؛ دینامیک سیاست در ایران چطور زیرپای توسعه را خالی می‌کند؟

۷. روایت دلاوری از ایران: سرزمین تنازعات سیاسی بی‌پایان

۸. ایران کشور نامتوازن؛ کدام بخش زندگی ایرانیان پیشر فت‌تر و کجاها عقب‌مانده‌تر است؟

۹. در ایران حاکمیت به چه کسی تعلق دارد؟

۱۰. چرا کره جنوبی توانست و ایران نتوانست؟

۱۱. ازدست‌رفتن پیشرفت‌های مقطعی در کشور؛ دینامیک ضدتوسعه‌ قدرت در ایران

۱۲. تفاوت توسعه‌گرایی پهلوی با همتای ترکی‌اش

۱۳. چرا جامعه نه به ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه رحم کرد و نه به رضاه شاه و محمدرضا شاه؟

۱۴. نیروهای ضدتوسعه چطور در ایران دست بالا را گرفتند؟

۱۵. مساله توسعه در ایران؛ جامعه‌ای که در عقب‌گرد بقیه، به جلو رفت

۱۶. الهیات ایرانی و نسبت آن با توسعه

 

کامل این گفت‌وگو را اینجا ببینید: