به گزارش اکوایران، جریان ورودی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) به عربستان سعودی در سه‌ماهه سوم سال 2024 با کاهش همراه شد؛ موضوعی که نشان می‌دهد این کشور در جذب سرمایه مورد نیاز برای حمایت از تحول اقتصادی خود با چالش روبه‌روست.

به نوشته بلومبرگ، داده‌های اداره کل آمار عربستان سعودی در روز دوشنبه (10 دی) نشان می‌دهد جریان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سه‌ماهه سوم با کاهش 8 درصدی نسبت به سه‌ماهه دوم مواجه شد و به سطح 18 میلیارد ریال (4.8 میلیارد دلار) رسید و حتی نسبت به یک سال پیش نیز با افت روبه‌رو شده است.

آمارها حاکی از آن است که میزان کلی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در عربستان طی 9 ماه نخست سال جاری میلادی به رقم 14.5 میلیارد دلار رسیده است. این میزان پایین‌تر از سطوح یک سال قبل و تنها معادل نیمی از هدف 29 میلیارد دلاری دولت سعودی برای دستیابی به سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال 2024 است. برای دستیابی به این هدف، عربستان سعودی به یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری‌های خارجی در سه‌ماهه آخر سال نیاز دارد.

این کشور حوزه خلیج فارس قصد دارد FDI خود را چهار برابر کند و آن را به سطح 100 میلیارد دلار تا سال 2030 برساند، چراکه دولت سعودی قصد دارد بخشی از بار مالی هزینه‌کردها را از طریق برنامه متنوع‌سازی اقتصادی خود برطرف کند. دولت محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، همچنین تخصص خارجی را برای آموزش جمعیت محلی در صنایع جدید مانند فناوری و اکتشاف مواد معدنی و تسریع رشد در این بخش‌ها ضروری می‌داند.

در حالیکه میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی عربستان در سال گذشته میلادی در سطح 26 میلیارد دلار بود و بالاتر از هدف سال 2023 قرار گرفت، این میزان کمترین سطح از سال 2020 محسوب می‌شود.

به گفته عبدالقادر حسین، مدیر عامل مدیریت دارایی با درآمد ثابت در ارقام کپیتال لیمیتد، ژئوپلیتیک یکی از عوامل موثر بر رشد سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی است. او افزود: «سرمایه‌گذاران خارجی نیز پیش از تصمیم‌گیری برای ورود به بازار عربستان منتظر هستند تا ببینند چگونه پروژه‌های زیرساختی گسترده که تاکنون توسط سرمایه داخلی هدایت شده‌اند، پیشرفت خواهند داشت.»

اقتصاد عربستان

در ماه اکتبر، وزیر سرمایه‌گذاری عربستان ضمن ابراز خوش‌بینی درباره روندهای اخیر در آمارها، اذعان کرد که این کشور راهی طولانی برای دستیابی به اهداف آینده خود دارد.

او گفت: «تمام اندیکاتورهای پیشتاز در مسیر صعودی قرار دارند. شرایط برای پیشرفت فراهم است.»

در همان ماه، در کنفرانس ابتکار سرمایه‌گذاری آینده در ریاض، تعدادی اطلاعیه از جمله توسط گلدمن ساکس گروپ و زد کپیتال گروپ منتشر شد که نشان‌دهنده امیدواری‌های بالقوه برای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در آینده است. عربستان سعودی امیدوار است که اصلاحات قوانین سرمایه‌گذاری خود در سال 2025 نیز راه را برای ورود سرمایه‌های بیشتر هموار کند.

اقتصاد وابسته به صادرات نفت عربستان تحت فشار است تا منابع تأمین مالی خود را گسترش دهد، زیرا قیمت‌های پایین نفت و هزینه‌های بالا باعث ایجاد چالش برای این کشور شده است.

بر اساس داده‌های منتشر شده در روز یکشنبه، عربستان سعودی در سه‌ماهه سوم نخستین کسری حساب جاری خود از سال 2021 را ثبت کرد و انتظار می‌رود امسال کسری بودجه حدود 2.8 درصد از تولید ناخالص داخلی را تجربه کند.

این کشور برنامه‌هایی برای کاهش هزینه‌ها در سال 2025 اعلام کرده است تا با ضعف قیمت نفت سازگار شود.

شاخص جهانی برنت امسال در مسیر کاهش سالانه حدود 4 درصد قرار دارد و قیمت‌ها در حدود 74 دلار در هر بشکه معامله می‌شوند. به گفته زیاد داوود، اقتصاددان ارشد بازارهای نوظهور برای بلومبرگ اکونومیکس، عربستان سعودی برای متعادل کردن بودجه خود در سال جاری میلادی به قیمت نفت 93 دلار نیاز دارد.

او گفت: «با در نظر گرفتن سرمایه‌گذاری داخلی توسط صندوق ثروت ملی که وظیفه اجرای بسیاری از پروژه‌های تحول اقتصادی را بر عهده دارد، قیمت به‌اصطلاح سر به سر نفت به 108 دلار در هر بشکه افزایش می‌یابد.»

عربستان سعودی به‌طور فزاینده‌ای به استقراض روی آورده است تا نیازهای مالی خود را تأمین کند و به یکی از بزرگترین صادرکنندگان اوراق بدهی‌ دولتی در میان بازارهای نوظهور در سال جاری تبدیل شده است. غول نفتی دولتی آرامکو و صندوق ثروت ملی نیز در سال 2024 از سرمایه‌گذاران اوراق قرضه کمک گرفته‌اند.

صندوق ثروت ملی که به نام PIF  شناخته می‌شود، همچنین تلاش کرده است تا سهام شرکت‌های موجود در سبد خود را به فروش برساند تا نقدینگی لازم برای تأمین اهداف چشم‌انداز 2030 را فراهم کند.

یکی از کارشناسان پیش‌بینی می‌کند که عربستان سعودی و نهادهای مرتبط با دولت در سال آینده میلادی بین 35 تا 40 میلیارد دلار اوراق بدهی صادر کنند.