عقب نشینی مخفی دولت از کاهش نرخ سود

به گزارش اکوایران، روند معاملات اوراق بدهی دولتی در بازار اولیه مسیری فزاینده داشته و در هفته های اخیر بالاتر از مرز 2 همت قرار گرفته است. تحلیل‌ها و بررسی‌ها مهم ترین عامل در رشد معاملات را رشد نرخ سود مؤثر در این بازار می‌دانند.

درآمدزایی دولت از مسیر خرید و فروش اوراق بدهی دولتی یک اتفاق مهم در اقتصاد قلمداد می‌شود. در این بازار دولت اوراق خود را به مشتریان خود اعم از بانک‌ها و بورسی‌ها (نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه) عرضه کرده و این نهادها هم بنابر ویژگی اوراق و شرایط مالی خود خریدار می‌شوند. 

ویژگی اوراق یعنی تاریخ سررسید و نرخ سود. هرچه اوراق بدهی تاریخ سررسید کوتاه مدت تری داشته باشد به معنای آن است که زودتر تصفیه شده و برای مشتریان جذاب تر خواهد بود. در مقابل نرخ سود بالاتر هم به معنای درآمد بیشتر ازخرید اوراق بوده و ازجهتی دیگر یک پای دیگر مطلوب خریداران اوراق در بازار است.

در همین رابطه اکنون 15 مرحله از حراج اوراق بدهی دولتی سال جاری گذشته که در آن جمعا 36 هزار و 500 میلیارد تومان اوراق به فروش رسیده است. اتفاقی که یکی از عمده دلایل آن می تواند رشد نرخ سود در این بازار باشد. 

سطح بالای بسط پول در بازار اولیه 

در هفته منتهی به 9 شهریور ماه دولت در بازار اولیه 2 هزار و 300 میلیارد تومان اوراق به مشتریان خود فروخت. در مرحله قبل یعنی در مرحله چهاردهم سطح فروش اوراق برابر با 3 هزارو 660 میلیارد تومان ثبت شده بود در این هفته این رقم 37 درصد کاهش داشته ولی همچنان در قیاس با هفته های گذشته سطح بالایی به شمار می آید.

درنهایت مجموع اوراق فروخته شده در بازار معادل با 36 هزار و 500 میلیارد تومان به ثبت رسید. مهم ترین عامل در رشد معاملات بازار اولیه در هفته های اخیر را برخی رشد آرام نرخ بهره می دانند.

رشد نرخ سود موزون در بازار اولیه اوراق بدهی دولتی

نرخ سود اوراق عرضه شده در هفته چهاردهم برابر با 22.08 درصد بوده که تقریبا بالاترین نرخ سود در هفته های برگزاری این بازار به شمار می آید. مهم ترین دلیل‌ آن هم شکستن مرز 22 درصد از سوی دولت بوده است. در این بازار غالبا اوراق عرضه شده در بازار اولیه در در بازه 20 تا 22 درصد فروخته می شد. در هفته قبل اما اراد 110 در بازار عرضه شده که به علت نرخ سود بالا یعنی 22.3 درصد تمام آن فروخته شد. این رویه در مرحله پانزدهم نیز حفظ شده و طی آن اراد 111 با نرخ سودی معادل با 22.3 درصد عرضه شد. اراد 107 نیز با نرخ سود 22 درصد دومین رکورد دار نرخ سود بالا در این هفته بود. اضافه شدن دو دسته ارواق دیگر با نرخ سود پایین تر در نهایت موجب شد تا نرخ سود موزون در این هفته در مرز 21.8 درصد محاسبه شود که باوجود پایین آمدن از هفته گذشته اما هنوز در سطح بالایی قرار گرفته است.

 به طور کلی یکی از مهم ترین اتفاقات در دو هفته گذشته عرضه اراد با نرخ سود بالاتر از مرز 22 درصد است. رشد این نرخ در بازار می تواند علامتی از رشد احتمالی نرخ سود هدف بانک مرکزی در بازار بین بانکی باشد.

اثر رشد نرخ بهره بر بازار اولیه اوراق بدهی دولتی 

قبلا وزارت اقتصاد و دارایی نرخ سود اوراق را با توجه به وضعیت پایداری بدهی و ملاحظات حاکم بر خزانه داری تعیین می کرد. اما به تازگی در نرخ پذیرش اوراق، وضعیت نرخ سودهای بازارهای پایه من جمله نرخ بهره بین بانکی را هم مدنظر قرار میدهد. به همین دلیل بود که نرخ سود بازار اولیه رکورد تاریخی زده است.

درهمین رابطه شنیده های اکو ایران حاکی از آن است که نرخ بهره رشدی 1 واحد درصدی داشته و از هدف 20 درصدی به 21 درصدی نقل مکان کرده است. اتفاقی که می تواند عامل مهمی در جهت نرخ سود 22.3 درصدی عرضه اوراق باشد. این رفتار دولت نیز خود می تواند علامتی از پذیرش رشد نرخ هدف بین بانکی باشد. در نهایت اما برخی تحلیل گران متعقدند این اقدام زمانی می تواند اثر بخشی ماندگار در اقتصاد داشته باشد که بانک مرکزی برای تغییر نرخ هدف بین بانکی کریدور این شاخص را تغییر دهد. دالانی که در سال های اخیر در مرز 14 تا 22 درصد ثابت مانده و نرخ هدفش 18 درصد بوده است. اکنون اگر بخواهد این نرخ به 21 درصد برسد طبیعتا دالان نرخ بهره نیز در دامته 17 تا 25 درصد باید قرار بگیرد. اما در نهایت این اقدام بسته به سطح رسمی بودن نرخ سود و پایداری سیاست بانک مرکزی در خصوص نرخ بهره دارد.

همچنین بخوانید؛

کاهش سهم اوراق از معاملات بورس