به گزارش اکوایران، تانک‌های اسرائیلی روز یکشنبه برای اولین بار در دهه‌های اخیر وارد کرانه باختری اشغالی شدند؛ اقدامی که مقامات فلسطینی آن را «تشدید تنشی خطرناک» توصیف کردند. این اقدام پس از آن صورت گرفت که وزیر دفاع اسرائیل اعلام کرد نیروهایش برای یک سال در بخش‌هایی از این منطقه باقی خواهند ماند و ده‌ها هزار فلسطینی که گریخته‌اند، اجازه بازگشت نخواهند داشت.

بازگشت پس از دو دهه

خبرنگاران آسوشیتدپرس شاهد حرکت چندین تانک از مسیرهای خاکی به سمت جنین بودند؛ شهری که مدت‌هاست به عنوان یکی از مراکز مقاومت مسلحانه علیه اسرائیل شناخته می‌شود.

اسرائیل سرکوب در کرانه باختری را شدت بخشیده و اعلام کرده است که به‌ویژه در پی افزایش حملات، مصمم به ریشه‌کن کردن گروه‌های مبارز است. این عملیات در شمال کرانه باختری از ۲۱ ژانویه و دو روز پس از برقراری آتش‌بس فعلی در غزه آغاز شد، و سپس به مناطق مجاور گسترش یافت.

فلسطینی‌ها این حملات مرگبار را تلاشی برای تثبیت کنترل اسرائیل بر سرزمین‌هایی می‌دانند که سه میلیون فلسطینی تحت حکومت نظامی در آن زندگی می‌کنند.

وزیر دفاع اسرائیل، «اسرائیل کاتز»، اعلام کرد که او و نخست‌وزیر اسرائیل، «بنیامین نتانیاهو»، به ارتش دستور داده‌اند تا «شدت عملیات برای سرکوب تروریسم» را در تمام اردوگاه‌های پناهندگان کرانه باختری افزایش دهد. او گفت: «ما اجازه بازگشت ساکنان را نخواهیم داد و اجازه نخواهیم داد که تروریسم بازگردد و رشد کند».

پیش‌تر، کاتز اعلام کرده بود که به ارتش دستور داده تا برای «اقامت طولانی‌مدت» در برخی از اردوگاه‌های پناهندگان شهری کرانه باختری آماده شود؛ اردوگاه‌هایی که حدود ۴۰ هزار فلسطینی از آن‌ها فرار کرده‌اند و اکنون خالی از سکنه شده‌اند.

این اردوگاه‌ها محل سکونت نوادگان فلسطینی‌هایی هستند که دهه‌ها پیش در جنگ‌های گذشته با اسرائیل آواره شدند. هنوز مشخص نیست فلسطینی‌ها تا چه زمانی از بازگشت به این مناطق منع خواهند شد. کاتز گفت که نیروهای اسرائیلی «در سال آینده» در این مناطق خواهند ماند. نتانیاهو نیز گفت که نیروها «تا هر زمانی که لازم باشد» در آنجا باقی می‌مانند.

4

آخرین باری که تانک‌های اسرائیلی در کرانه باختری مستقر شدند، به سال ۲۰۰۲ بازمی‌گردد، زمانی که اسرائیل با یک انتفاضه مرگبار فلسطینیان روبه‌رو بود.

وزارت خارجه فلسطین اقدامات اسرائیل را «تشدید تنشی خطرناک در وضعیت کرانه باختری» خواند و از جامعه بین‌المللی خواست تا در برابر آنچه که «تجاوز غیرقانونی اسرائیل» توصیف کرد، مداخله کند.

«حتی اگر بمانند، در نهایت ما به اردوگاه بازخواهیم گشت». این سخن «محمد السعدی» یکی از آوارگان جنین است. او افزود: «این اردوگاه متعلق به ماست. ما جای دیگری نداریم.»

 

فشار بر نتانیاهو برای سرکوب بیشتر

با توقف درگیری‌ها در غزه و لبنان، نتانیاهو تحت فشار شرکای راست‌گرای افراطی خود برای سرکوب بیشتر گروه‌های مبارز در کرانه باختری قرار گرفته است. سازمان ملل اعلام کرده است که عملیات نظامی کنونی اسرائیل طولانی‌ترین عملیات از زمان انتفاضه فلسطینیان در اوایل دهه ۲۰۰۰ است.

بر اساس توافق‌نامه‌های موقت اوایل دهه ۱۹۹۰، اسرائیل کنترل بخش‌های وسیعی از کرانه باختری را در اختیار دارد، در حالی که تشکیلات خودگردان فلسطین برخی از مناطق را اداره می‌کند. اسرائیل به طور منظم نیروهای خود را به این مناطق فلسطینی اعزام می‌کند، اما معمولاً پس از پایان عملیات عقب‌نشینی می‌کند.

از زمان آغاز جنگ غزه در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، که با حمله حماس به جنوب اسرائیل همراه بود، بیش از ۸۰۰ فلسطینی در کرانه باختری کشته شده‌اند. اسرائیل ادعا می‌کند که بیشتر آن‌ها مبارزان مسلح بوده‌اند، اما نوجوانانی که سنگ پرتاب می‌کردند و همچنین غیرنظامیان نیز در این میان جان باخته‌اند. در آخرین عملیات، یک زن باردار فلسطینی کشته شد.

شهرک‌نشینان یهودی نیز به حملات گسترده‌ای در مناطق فلسطینی دست زده‌اند. همچنین، حملات فلسطینی‌ها از کرانه باختری افزایش یافته است. روز پنج‌شنبه، انفجارهایی سه اتوبوس خالی را در اسرائیل لرزاند که پلیس آن را به عنوان یک حمله احتمالی از سوی مبارزان فلسطینی ارزیابی کرده است.

اسرائیل در جنگ سال ۱۹۶۷ کرانه باختری، نوار غزه و شرق بیت‌المقدس را اشغال کرد. فلسطینی‌ها این سه منطقه را برای تشکیل کشور مستقل آینده خود مطالبه می‌کنند.

فرستاده آمریکا در تلاش برای تمدید آتش‌بس

در همین حال آتش‌بس بین اسرائیل و حماس در غزه همچنان شکننده است.

یک هفته از مرحله اول این آتش‌بس باقی مانده و تاکنون مذاکراتی درباره مرحله دوم گزارش نشده است. شکست این توافق می‌تواند به ازسرگیری درگیری‌ها در غزه منجر شود؛ جایی که نتانیاهو می‌گوید ۶۳ ربوده شده همچنان در اسارت هستند، که حدود نیمی از آن‌ها احتمالاً کشته شده‌اند، از جمله یک سرباز که در سال ۲۰۱۴ به اسارت درآمد.

جنگ غزه

نتانیاهو روز یکشنبه گفت: «ما آماده‌ایم که در هر لحظه به جنگ شدید بازگردیم.» ارتش اسرائیل نیز سطح «آمادگی عملیاتی» خود را در اطراف غزه افزایش داده است.

فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، استیو ویتکاف، به شبکه سی‌ان‌ان گفت که انتظار دارد مرحله دوم آتش‌بس پیش برود و افزود: «ما باید مرحله اول را تمدید کنیم و به همین دلیل، این هفته، احتمالاً چهارشنبه، برای مذاکره به منطقه سفر خواهم کرد.» او به سی‌بی‌اس گفت که از قطر، مصر، اسرائیل، امارات متحده عربی و عربستان سعودی دیدار خواهد کرد.

اما محمود مرداوی، یکی از رهبران ارشد حماس، روز یکشنبه اعلام کرد که این گروه هیچ مذاکره‌ای با اسرائیل از طریق میانجی‌ها انجام نخواهد داد، مگر اینکه اسرائیل ۶۲۰ زندانی فلسطینی را که قرار بود روز شنبه آزاد شوند، آزاد کند.

اسرائیل صبح یکشنبه اعلام کرد که آزادی این زندانیان را تا زمانی که اطمینان حاصل نکند که حماس آنچه اسرائیل تحویل تحقیرآمیز اسرا در مراسمی نمایشی می‌خواند که از سوی آمریکا و صلیب سرخ نیز به عنوان اقدامی «بی‌رحمانه» محکوم شده است، متوقف کند، به تعویق می‌اندازد.

مصر و قطر در تلاش بودند تا اسرائیل را متقاعد کنند زندانیان را آزاد کند. یک مقام مصری که در مذاکرات شرکت داشت، اما به دلیل عدم مجوز صحبت با رسانه‌ها نخواست نامش فاش شود، گفت که مصر از بحث درباره هرگونه درخواست اسرائیل پیش از آزادی زندانیان خودداری کرده است.

خانواده‌های فلسطینی از این تأخیر ناامید و نگران بودند. نجاح زقوط، مادر یکی از زندانیان، گفت: «زندانیان چه کرده‌اند؟ ما نمی‌دانیم چه اتفاقی افتاده است. آن‌ها شادی ما را نابود کردند.»

حمایت کاخ سفید از تصمیم اسرائیل

کاخ سفید از تصمیم اسرائیل برای تعویق آزادی زندانیان فلسطینی حمایت کرده و آن را «مناسب» دانسته است.

سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، برایان هیوز، روز یکشنبه ادعا کرد: «با توجه به رفتار وحشیانه حماس با ربوده‌شدگان، از جمله نمایش وحشتناک تابوت‌های کودکان بیباس در خیابان‌های غزه، تصمیم اسرائیل برای به تأخیر انداختن آزادی زندانیان، پاسخی مناسب است». او افزود: «رئیس‌جمهور آماده است تا از اسرائیل در هر تصمیمی که در قبال حماس اتخاذ کند، حمایت کند.»

در همین حال، نتانیاهو در جریان یک مراسم فارغ‌التحصیلی نظامی، با انتقادات جدیدی درباره جنگ مواجه شد. او هنگام نشان دادن عکسی از شیری بیباس و دو پسر خردسالش، آریل و کفیر، که هفته گذشته بقایای آن‌ها از غزه بازگردانده شد، برای تأکید بر «دلیلی که برای آن می‌جنگیم»، با فریادهای «شرم!» و «چرا آن‌ها را نجات ندادی؟» از سوی حضار روبه‌رو شد. اما نخست‌وزیر اسرائیل واکنشی نشان نداد.