اثرات جانبی کنترل نرخ بهره بر نرخ تورم

به گزارش اکو ایران به نقل از اقتصادنیوز ، بانک مرکزی با جذب و بسط پول در بازار باز سعی می کند تا به اهداف مختلف خود برسد. اهدافی نظیر کنترل وضعیت نقدینگی بانک ها و کاهش نرخ سودبین بانکی.

پیش از این دولت با هدف نحات بورس در سال گذشته در ده بند دستوراتی را روانه بانک مرکزی کرده که در بنده دهم آن از این نهاد خواسته بود تا نرخ بهره یا نرخ سود بانکی با هدف بالابردن بازدهی بورس در سقف 20 درصد نگه داشته شود. بانک مرکزی نیز در اعلام تبعیت از این فرمالن سعی کرد تا با رشد بسط پول در بازار باز و تزریق بالای پول در این بازار مقدمات کاهش نرخ سود بین بانکی را فراهم کند.

اتفاقی که می تواند به باور برخی از تحلیلگران تبعات تورمی را در پی داشته باشد.

رکوردزنی در بسط پول در بازار باز هفته های اخیر

بانک مرکزی در بازار باز با خرید و فروش اوراق از بانک های نیازمند بسط و جذب پول در این بازار را انجام می دهد. این بسط پول در هفته پایانی فروردین ماه 1401 برابر با 93 هزار و 900 میلیارد تومان رقم خورده که برای پنجمین هفته متوالی بالاتر از مرز 90 همت بوده است.

بسط بی شمار بانک مرکزی در ماه های اخیر در بازار باز موجب شده تا در بازار بین بانکی سطح معاملات کاهش پیدا کرده و درنهایت نرخ سود نیز روندی نزولی را در این ماه بپیماید اماهنوز از سطح 20 درصد پایین تر نیامده است.

در همین خصوص آمار بانک مرکزی نشان می دهد در  هفته اخیر اعتبارات قاعده مند که قرض دهی بانک مرکزی در بازار بین بانکی به بانک ها بوده در حدود 5 هزار و 780 میلیارد تومان بوده است.

در بازار بین بانکی یا شبانه بانک های دارای مازاد به نهادهای مالی دارای کسری وام می دهند تا کسری های ضروری به سرعت مرتقع شود. اعتبارات  قاعده مند نیز وامی است که بانک مرکزی در این بازار به بانک های مقروض می دهد. به طور کلی نرخ سود این بازار در مرز 14 تا 23 درصد وتاریخ سررسید آن کوتاه مدت است.

روند رو به رشد خالص عملکرد بانک مرکزی در محموع دو بازار

هر بسط پول دربازار باز و بازار بین بانکی جذبی نیز به همراه دارد که در نتیجه معاملات هفته پیش بوده است. کسر کردن این جذب پول از تزریق نقدینگی در هر هفته نشان از خالص عملکرد بانک مرکزی در این بازار خواهد داشت.

این رقم در مجموع دوبازار بین بانکی و بازار باز می تواند گویای میزان وضعیت رفتار انبساطی این نهاد در هر هفته باشد که در پایان فروردین انقباضی به ثبت رسیده است.

طبق داده های بانک مرکزی در این خصوص خالص عملکرد بانک مرکزی در مجموع دو بازار برابر با جذب 330 میلیارد تومان بوده که البته از هفته های قبل کمتر بوده است.

احتمال می رود در صورتی که این روند ادامه داشته باشد در هفته های پیش رو این خالص مثبت شده و رفتاری انبساطی را به ثبت برساند.

با این حال هنوز مانده نقدینگی نزد بانک ها در بازار باز رفتاری صعودی دارد.

رکوردزنی مانده نقدینگی نزد بانک ها در بازار باز

به طور کلی با توجه به حذب و بسط پول در بازار باز می توان محاسبه کرد از پایان شهریور ماه که حساب بانک ها و بانک مرکزی پس از دو هفته عملیات صفر در این بازار صفر شده چه میزان نقدینگی اکنون نزد بانک ها باقیمانده است.

در همین رابطه طبق آمار و ارقام ثبت شده تا کنون از ابتدای مهرماه سال گذشته تقریبا 87 هزار و 810 میلیارد تومان نقدینگی هنوز نزد بانک ها باقی است.

به باور برخی این رقم یکی از عوامل رشد پایه پولی بوده و می تواند اثر تورمی بالایی را به همراه داشته باشد.