کاهش سهم عملیات بازار باز از پایه پولی

به گزارش اکوایران، معاملات بازار باز در هفته های اخیر سیری نزولی پیدا کرده و بسط پول بانک مرکزی در آن کاهش پیدا کرده است. 

این بازار در سال 1399 راه اندازی شده و تاکنون به صورت هفتگی برگزار شد. در این بازار بانک ها اوراق خود را به بانک مرکزی عرضه کرده و این نهاد نیز با صلاحدید خود آن ها را با نرخ سود معلوم و تاریخ سررسید مشخص از بانک ها خریداری می کنند.

برخی از کارشناسان معتقدند در این معاملات رونق بالاتر بازار می تواند مانع از اضافه برداشت بانک ها از بانک مرکزی شده و در این صورت پایه پولی رشد کمتری را ثبت کند. این در حالی است که در هفته های زمستانی سال گذشته رکوردزنی معاملات بازار باز تا حدی رشد کرد که کارشناسان، این بازار را خود عاملی دیگر در افزایش پایه پولی دانسته و ادامه این روند را در جهت تورم زایی کشور خطرناک ارزیابی کردند.

در همین راستا بانک مرکزی بسط پول خود در بازار باز را در سال جاری کاهش داده و از سطح 95 همت به پایین تر از مرز 60 همت در هفته اول تیر ماه تنزل داد.

کاهش تزریق پول در هفته های بازار باز در سال 1401

در هفته های برگزاری بازار باز سطح تزریق نقدینگی بانک مرکزی در بانک ها کاهش تدریجی و متوالی داشته است. به طور کلی هر بسط پول در بازار باز، یک جذب نقدینگی نیزدر هفته بعد به همراه دارد. در این دادو ستد با توجه به نرخ سود یک مانده نقدینگی باقی می ماند که حاصل کسر پول بسط داده شده ازسوی بان مرکزی و نقدینگی جذب شده از بانک ها است.

در همین راستا برخی تحلیلگران مانده نقدینگی نزد بانک ها در هر مقطع را متغیر مهمی در شاخص پایه پولی دانسته که در هفته های پایانی سال گذشته به مرز 90 هزار میلیارد تومان رسیده بود. رقمی که مستقیما در پایه پولی شمرده می شود.

در ادامه با کاهش تزریق پول دربازار باز، مانده نقدینگی نرد بانکها، نیز روندی نزولی گرفته و به مرز 51 هزار و 80 میلیارد تومان رسیده است.

بنابراین در هفته اول تیر ماه، سهم بازار باز از پایه پولی به 50 همت تنزل پیدا کرده و احتمالا این مسیر نزولی تداوم داشته باشد. اما این کاهش لزوما به معنای بهتر شدن وضعیت نقدینگی بانک ها نیست.

نرخ پذیرش 68 درصدی اوراق در بازار باز 

همواره در هر هفته اوراقی را بانک ها به بانک مرکزی پیشنهاد می دهند و این نهاد نیز بر اثر صلاحدید خود خرید می کند. این خرید به نوعی به معنای تزریق نقدینگی در بازار باز است. در همین رابطه در بازارباز مشاهده می شود سطح اوراق پیشنهادی بانک ها به بانک مرکزی همچنان در سطح بالایی قرار داشته و بیش از 80 همت به ثبت رسیده است. اما میزان موافقت بانک مرکزی با بانک ها دراین بازار به تدریج کاهش پیدا کرده و از سطح 100 درصد به 68 درصد رسیده است.

به عبارت دیگر همچنان نیاز بانک ها در سطح بالایی قرار دارد اما سیاست بانک مرکزی در خصوص رفتار خود در این بازار انقباضی بوده است.

در نهایت همانطور که مشاهده می شود کاهش سهم بازار باز از پایه پولی در راستای سیاست اخیر بانک مرکزی است نه بهبود وضعیت نقدینگی بانک ها . در این صورت باید دید اگر هنوز وضعیت نقدینگی بانک ها درمان نشده و صرفا بسط ها ماهیت مسکن را داشته اند؛ برای بهبود این شرایط این نهادهای مالی چه مسیری را اتخاذ خواهد کرد و بانک مرکزی چه تمیهیدی اندیشیده است؟ آیا مسیر تورم زای دیگری در انتطار است؟