3 برداشت از تورم در روستاها؛ رکورد جهش تورم نقطه‌ای و ماهانه

به گزارش اکوایران، جهش تورمی در خرداد ماه بسیار شدید بوده است تا جایی که تورم ماهانه به ثبت رسیده در این ماه پس از جنگ بی سابقه بوده است. آمار ها نشان می دهد تورم به ثبت رسیده در ماه گذشته عمدتا از سمت تورم اقلام خوراکی بوده است، به گونه ای که تورم ماهانه خوراکی ها در خرداد بالغ بر 25 درصد به ثبت رسیده است. همین امر باعث شده است تا با توجه به وزن بالای خوراکی ها در سبد مصرفی روستاییان، تورم مناطق روستایی نسبت به تورم مناطق شهری در خرداد ماه به میزان قابل توجهی بالاتر باشد. همچنین دز ماه گذشته در استان های کم برخوردار تر تورم بالاتری حس شده است، به عنوان مثال تورم در مناطق روستایی استان سیستان و بلوچستان نزدیک به 25 درصد به برآورد شده است که بالاترین رقم به ثبت رسیده در این شاخص در کل کشور است.

به عقیده بسیاری از کارشناسان سیاست اصلاح قیمت کالا های اساسی موسوم به جراحی اقتصادی که توسط دولت اجرا شد، علت گرانی ها و تورم اخیر است. آمار ها نشان می دهد این سیاست دولت حداقل در کوتاه مدت بیشتر به ضرر اقشار ضعیف جامعه بوده است چراکه تورم برای دهک های پایین و همچنین روستاییان نسبت به سایر اقشار بالاتر به ثبت رسیده است. البته این نوع تورم در اقتصاد کلان به تورم فشار هزینه شناخته می شود که ناشی از فشار تقاضا نبوده و ریشه گرانی ها در سمت عرضه اقتصاد است. از نطر اقتصادی این نوع تورم یک گرانی مقطعی بوده و طی یک دوره کوتاه مدت تخلیه می شود و تورم های آتی نمی تواند متاثر از این ناحیه باشد. اما چنانچه دولت به علت رکود ایجاد شده در سمت عرضه به خاطر این تورم دست به سیاست انبساطی بزند یا گرانی ها باعث به وجود آمدن تورم انتظاری در جامعه شود، تورم در ماه های آتی نیز ادامه دار خواهد بود.

فاصله تورم روستایی با تورم شهری

تورم سالانه مناطق روستایی کشور در خرداد ماه امسال 41.8 درصد به ثبت رسیده است، به بیان دیگر میانگین سطح عمومی قیمت ها در دوازده ماه منتهی به خرداد 1401 نسبت به میانگین سطح عمومی قیمت ها در دوازده ماه منتهی به خرداد 1400 نزدیک به 42 درصد افزایش یافته است. تورم نقطه به نقطه نیز در روستاهای کشور بالغ بر 51 درصد برآورد شده است، این در حالیست که تورم نقطه ای خرداد در مناطق شهری کشور تنها 51 درصد بوده است.

تورم ماهانه نیز در خرداد ماه گذشته در مناطق روستایی ایران 15.8 درصد بوده است که بالغ بر 4 درصد بالاتر از تورم ماهانه در شهر های کشور بوده است. بررسی ها نشان می دهد در تمامی شاخص ها تورمی(ماهانه، نقطه ای و سالانه) تورم روستایی بالاتر از تورم کل کشور و تورم شهری پایین تر از تورم کل کشور بوده است. به بیان ساده تر روستاییان در خرداد ماه 1401 تورم بیشتری را نسبت به شهر نشینان تجربه کرده اند.

چرایی ثبت تورم بالاتر در روستا ها

به طور کلی می توان اظهار داشت شهرنشینان از نظر درآمدی وضعیت بالاتر و بهتری نسبت به روستاییان دارند و هرچه میزان درآمد بالاتر باشد سهم کالاهای خوراکی در سبد مصرفی خانوار ها کمتر می شود، به عبارت دیگر هرچه افراد کم درآمد تر باشند مجبورند قسمت بیشتری از درآمد خود را صرف اقلام خوراکی کنند. بر این اساس سهم خوراکی در سبد مصرفی روستاییان بیشتر از ساکنین شهر ها است.

پس از  حذف ارز ترجیحی و سیاست اصلاح قیمت کالاهای اساسی که شامل کالا های خوراکی بودند، در چند ماه گذشته شاهد افزایش شدید قیمت ها بوده ایم که در اقتصاد کلان به تورم فشار هزینه شناخته می شود. در جهش قیمتی رخ داده سهم کالاهای خوراکی بسیار بیشتر از غیر خوراکی ها بوده است، به گونه ای که تورم ماهانه خوراکی ها در خرداد 25.4 درصد و تورم ماهانه غیر خوراکی ها 4.4 درصد رقم خورده است. با توجه سهم بالای خوراکی ها در سبد روستاییان، تورم بالای خوراکی ها باعث شده است تا تورم در مناطق روستایی به طور قابل توجهی بالاتر از مناطق شهری کشور به ثبت برسد.

سیستان و بلوچستان در صدر تورم روستایی

تورم ماهانه خرداد امسال مناطق روستایی استان سیستان و بلوچستان 24.2 درصد برآورد شده است، این بالاترین نرخ تورم به ثبت رسیده در میان تمام مناطق روستایی کشور بوده است. همانگونه که گفته شد کم برخوردار بودن استان سیستان و سهم بالای اقلام خوراکی در سبد مصرفی اهالی این استان علت بالا بودن تورم خرداد ماه در سیستان و بلوچستان بوده است. در جایگاه بعدی نیز استان آذربایجان غربی با تورم ماهانه 21 درصدی قرار دارد. این دو استان تنها استان هایی هستند که مناطق روستایی شان تورم ماهانه بالاتر از 20 درصد را در خرداد 1401 به ثبت رسانده اند.

مناطق روستایی استان مازندران نیز کمترین تورم ماهانه را در میان روستا های کشور به ثبت رسانده است، تورم ماهانه این استان 10.7 درصد برآورد شده است. در جایگاه دوم نیز استان کهگیلویه و بویر احمد با تورم 10.8 درصد قرار دارد.

بیشترین تورم سالانه کل در کدام استان بوده است؟

تورم سالانه کل استان کهگیلویه و بویراحمد  در خرداد 46.9 درصد برآورد شده است، این نرخ بالاترین تورم سالانه به ثبت رسیده در میان تمامی استان های کشور است. لازم به ذکر است این استان از منظر شاخص تورم سالانه مناطق روستایی نیز بالاترین نرخ تورم را به ثبت رسانده است. علی رغم اینکه تورم ماهانه استان سیستان و بلوچستان در کشور رکورد دار است، اما از حیث تورم سالانه این استان پایین ترین نرخ را در کل کشور به ثبت رسانده است. با توجه به اینکه تورم سالانه بازه بلندی را برای محاسبه تورم مورد نظر دارد، هنور اثر تورم ماهانه خرداد در تورم سالانه استان سیستان دیده نشده است و پیش بینی می شود طی ماه های آتی شاهد بالا رفتن تورم سالانه این استان محروم کشور باشیم.

از میان 31 استان کشور 22 استان تورم بالاتر از تورم کشوری و 9 استان نیز تورمی کمتر از تورم کل را تجربه کرده اند. این موضوع نشان می دهد اکثر جمعیت ایران در خرداد ماه تورمی بیش از آنچه اعلام شده است را تجربه کرده اند. همچنین بیشترین تورم نقطه به نقطه نیز در میان استان های کشور استان لرستان 61.1 درصد رقم زده است. کمترین تورم نقطه ای خرداد نیز در استان خوزستان با 45.7 درصد به ثبت رسیده است.

تورم خوراکی در روستاها؛ بالغ بر 80 درصد

تورم ماهانه خرداد 1401 اقلام خوراکی در روستاهای کشور 26.7 درصد به ثبت رسیده است که حدود 11 درصد بالاتر از تورم کل مناطق روستایی است. این امر نشان می دهد تورم اصلی در روستا ها از ناحیه گران شدن کالاهای خوراکی بوده است. همچنین تورم نقطه به نقطه در مناطق روستایی نیز در خرداد امسال 82 درصد برآورد شده است، به بیان دیگر تورم خوراکی نقطه ای در مناطق روستایی کشور حدود 30 درصد بالاتر از تورم نقطه ای کل کشور در خرداد بوده است. آمار ها نشان می دهد هم از حیث تورم ماهانه و هم از ناحیه تورم نقطه به نقطه تورم اقلام خوراکی در روستا ها بالاتر از مناطق شهری بوده است. البته در مورد تورم سالانه این موضوع بر عکس است.