به گزارش اکوایران ،طرح «‌من شهردارم 3» مدتی است که در تهران درحال اجرائی‌شدن است‌. براساس این طرح، اهالی هر محله با شرکت در نظرسنجی، اولویت‌های پروژه‌های محل زندگی خود را مشخص می‌کنند. شهرداری تهران بودجه اختصاصی برای اجرای این پروژه‌ها در نظر گرفته. امسال این ایده شهرداری تهران برنده یک جایزه جهانی هم شد، اما حقیقت این است که در سه‌سالی که طرح من شهردارم در تهران اجرائی می‌شود، چالش‌های جدی در حوزه اجرا دارد و چندان نمی‌توان به آمارهای ارائه‌شده از سوی شهرداری تهران درباره مشارکت واقعی مردم در آن اطمینان داشت‌.

 چند هفته پیش که نرجس سلیمانی از تجربه حضورش  درپایانه جنوب و شرکت در طرح من شهردارم در صحن شورای شهر تهران سخن گفت . اوگلایه کرد که افرادی که در این طرح  شرکت کرده  بودند  اصلا تهرانی نیستند و به ازای دریافت کارت شارژ رایگان از اپراتورهای همراه اول و ایرانسل و البته بلیت رایگان مترو‌ در این طرح شرکت می‌کنند که این مسئله باعث نگرانی شده است .

هفته پیش هم ناصرامانی عضو دیگر شورای شهر نسبت به مشکلات اجرای این طرح هشدار داد و گفته بود طرح من شهردارم دارای نواقص فراوانی بود که منجر به ضایع شدن آن شده بود و چون هدف آن افزایش تعداد مشارکت کنندگان بود، این موضوع بر کمیت غلبه کرده است.

فرشید سامان پورمعمارو شهرساز هم امروز در یادداشتی ازشرکت ناخواسته در طرح من شهردار 3نوشته  واز این گفته که چگونه  بدون آن که بداند در طرح من شهردارم مشارکت داده شده و در پیامکی هم از شرکت وی تشکر شده است. درحالی که او نه به پروژه های محله اش رای داده و نه در این طرح شرکت کرده است .

او ماجرا تماس با سامانه 137 برای حل یک مشکل شهری را این گونه روایت می کند:« پس از تماس، متصدی سامانه با چنان شعفی پاسخم را داد که یاد فروشندگان برندهای گران‌قیمت افتادم! خیلی محترمانه و با تأنی به حرف‌هایم گوش داد. شماره‌ام را رقم به رقم بازخوانی کرد. فکر کردم دقت می‌کند که اشتباه نشود. ولی یک اتفاق جدید افتاد؛ کدی برایم آمد و از من خواست که کد را بخوانم. یک لحظه دودل شدم. ولی اینجا سامانه شهرداری بود، کد هم از پیش‌شماره شهرداری آمده بود و نه مثلا بانک. کد را دادم، به تصور مثبت اینکه متصدی یاد‌شده از طریق سامانه شهروندی 137 مشغول ثبت پیام است. ایشان هم با ذکر نام و نام خانوادگی من بسیار تشکر کرد؛ جا خوردم از این‌همه گرمی و این پیشرفت سامانه که سوابق من را جلوی چشم متصدی گذاشته بود. ولی تماس که قطع شد، پیامی آمد که مثل آب سرد همه آن گرمی را برد: «شهروند گرامی از مشارکت ارزشمند شما در طرح من شهردارم، سپاسگزاریم»! قبلا از مشارکت فله‌ای سیم‌کارت‌ها و شماره‌ها در طرح من شهردارم شنیده بودم. ولی این میزان از تقلب آشکار و دوشیدن اعتماد باقی‌مانده مردم به شهرداری و سامانه‌ای که نزدیک 20 سال برای آن زحمت کشده شده، واقعا ناراحت‌کننده است.»

من شهردارم

این چالش ها برای شهرداری تهران قابل پیش بینی بوده است . مرکز مطالعات وبرنامه ریزی شهرداری تهران در مطالعاتی که در آبان ماه امسال با عنوان«بررسی طرح من شهردارم؛ افقهای پیش رو وارائه توصیه های خط مشی» منتشر شده است به چالش ها و تهدید های طرح من شهردارم اشاره کرده و یکی از چالش ها را زمان کم اجرای طرح  عنوان کرده ونوشته است در نظر گرفتن مدت زمان 19 روز برای نظرسنجی به نظر می رسد برای یک طرح  کلان و مهم این چنینی زمان کمی است.

امکان ثبت نمایشی نظرات از دیگر مشکلاتی است که در این پژوهش به آن اشاره شده و گفته شده « به دلیل بهره مندی از امتیاز جلب مشارکت، ممکن است تعدادی ازنظرسنجی ها صرفاً جهت به حد نصاب رسیدن امتیاز و برای بهره مندی از مزایا و بصورت غیرواقعی ونمایشی تکمیل شده باشد. هرچند برای ثبت نظرات در سامانه می بایست شماره تلفن همراه افراد ثبت شود و تا امکان ثبت چندباره نظر یک نفر جلوگیری شود، اما این مسئله نیز ممکن است باعث عدم مشارکت عده ای شود که تمایل دارند هویت آنها ناشناخته بماند.»

تجمیع ترجیحات متنوع شهروندان از دیگر آسیب هایی است که به آن اشاره شده و تاکید شده  با توجه به اینکه در اکثر مواقع تصمیم ها در حوزه مسائل شهری ذینفعان متعددی دارد، طبق نظریه انتخاب اجتماعی معمولا مانع اصلی در تصمیم گیری مشارکتی، تجمیع ترجیحات متنوع فردی است .به میزانی که تعداد تصمیم گیران در فرایند بودجه ریزی و اولویتبندی پروژه ها افزایش یابد، نظرات افراد متنوع تر و در نتیجه پیچیدگی فرایند تصمیم گیری بیشتر خواهد شد

در ادامه این پژوهش از طرح سئوال های غیرحرفه ای به عنوان یکی دیگر از مشکلات من شهردارم نام برده شده و گفته شده « به نظر می رسد در نظرسنجی های صورت گرفته در این طرح، بعضی ازسوال ها تخصصی بودند. به همین دلیل ممکن است شهروندان دچار اشتباه شوند زیرا جواب دادن به این سئوال ها نیازمند مطالعات کافی و بررسی است. از این رو ممکن است عده ای بدون ارزیابی گزینه ها، به سئوال ها پاسخ دهند و کیفیت نظرسنجی کاهش یابد.»

 در این مطالعات به تهدید های طرح من شهردارم هم اشاره شده و آمده است : تحمیل نظرات به همه مردم یکی از مشکلات این طرح است زیرا هرچند مشارکت 400 هزار نفری مردم در سال اول اجرای این طرح آماربسیار خوبی است، اما تعداد زیادی از مردم به دلایل مختلف در این طرح مشارکت نکرده اند. ازاین رو باید مراقبت کرد که خواسته های مشارکت کنندگان بر افرادی که خواسته یا ناخواسته نتوانسته اند در این طرح شرکت کنند، تحمیل نشود.

 به همین دلیل باید از اطلاعاتی که از روش های دیگر بدست می آید نیز استفاده کرد تا از گستره نظرات مردمی بیشتری استفاده شود، از جمله سامانه های 1888، 137 پالس ، اپلیکیشن تهران من، ملاقات مردمی دوشنبه شهرداری های مناطق،حضور میدانی اعضا ی شورای شهر و مدیران شهرداری تهران در مناطق 22گانه.

 پژوهشگران تاکید کرده اند:عدم آگاهی کافی شهروندان، بودجه ریزی پروژه های شهرداری و اولویت بندی آنها یک امر تخصصی است و نیاز به مطالعات کافی در خصوص منابع مالی، میزان امکانات شهرداری، نیروی انسانی شهرداری، طرح های فعلی و آینده شهری، نیازها خرد و کلان شهری و تحلیل مناسب آنها دارد. در حالیکه بسیاری از شهروندان از مطالعات و بینش کافی در خصوص مسائل شهری برخوردار نیستند و صرفاً بر اساس منفعت و تشخیص خود نظر می دهند. به همین دلیل ممکن است تصمیماتشان دارای سوگیری باشد. دراین مطالعات  پیشنهاد شده همزمان از سایر نظرات کارشناسی و دستاوردهای پژوهشی نیز استفاده شود.

مهدی اقراریان؛ رئیس کمیته نظارت شورای شهر تهران هم در واکنش به این شیوه از جلب مشارکت مردم در طرح من شهردارم و گلایه برخی از شهروندان تهرانی می‌گوید: این روز‌ها انتقاد به رفتار‌های مدیریتی آقای زاکانی از سوی تعداد بیشتری از اعضای شورا مطرح می‌شود و بسیار پررنگ و جدی است اگر روزی چند عضو شورا نسبت به مسائل و عملکرد مدیریتی شهردار تهران نکاتی را را مطرح می‌کردند امروز شاهد این هستیم که بیش از نیمی از اعضای شورا نسبت به رفتار‌های شهردار تهران انتقادات جدی دارند.

او ادامه می‌دهد: من فکر می‌کنم که شهردار تهران با عینک سیاست به مسأله مدیریت شهر تهران نگاه می‌کنند و شاهد مثال این سخن حضور وی در انتخابات ریاست جمهوری و ر‌ها کردن مسئولیتی بود که نمایندگان مردم به درست یا غلط به‌ایشان سپرده بودند و البته دیدید تا انتها هم همان طور که پیش‌بینی شده بود تا انتها هم نماندند.

او ادامه می‌دهد: جامعه نباید فراموش کند که امروز شهردار تهران فردی است که دغدغه‌های سیاسی‌اش پررنگ‌تر است و برخی از انتصاباتی که در ماه‌های گذشته در شهرداری تهران صورت گرفته مربوط می‌شود به افراد خاصی که به یک جریان سیاسی مربوط است و با روی کار آمدن دولت جدید و بیکار شدن این افراد شاهد این هستیم که شهرداری تهران علیرغم اینکه نیرو‌های بسیار خوب و توانمندی را درون خانواده خود دارد اما کماکان باید شاهد حضور این مهمانان ناخوانده در حوزه مدیریت شهری باشد.

او درخصوص چالش‌های اجرایی طرح من شهردارم می گوید: ‌با توجه به تذکراتی که درصحن شورای شهر مطرح شد، به نظر می‌رسد شهرداری تهران در تلاش برای بالا بردن آمار‌ها و اعلام اعداد غیر واقعی برای نمایش کارآمدی و توانمندی است، اما امروز شهروندان تهران ناکارآمدی مدیریت شهری را در آلودگی هوای شهرتهران، در ترافیک‌های سنگین، در کمبود وسایل حمل و نقل عمومی، در انتظار برای دریافت یک پروانه، در تعطیلی بخشی از مجموعه‌های ورزشی و در تغییر رویکرد خدمت به ثروت در مجموعه شهر مشاهده می‌کنند.

او به شوخی به مدیران شهری توصیه می‌کند که مراقب باشند که فراموش نکنند که شهر تهران جمعیتش چه میزان است و عددی که در انتها می‌خواهند اعلام کنند بیشتر از عدد شهروندان تهرانی نباشد!