تاریخ سازی بانک مرکزی در تقویم عملیات پولی+ نمودار

به گزارش اکو ایران، عملیات بازار باز به منظور حفظ بانک ها از وضعیت بد نقدینگی و تنظیم نرخ سود از سال گذشته راه اندازی شد. ابزاری که اقتصاد دانان معتقدند می تواند در بهبود شرایط اقتصادی کشور و متغیر های مهم اقتصادی نقش بسزایی داشته باشد.

اکنون اما برخی اعتقاد دارند ابزار مفیدی که می توانست نجات بخش شرایط بد اقتصادی کشور باشد ممکن است در صورت استفاده غلط تاثیری سو بر وضعیت رفاه جامعه داشته باشد. این در حالی است که بانک مرکزی همچنان توجهی به انتقاد ها نداشته و مدعی نجات بورس از وضعیت نزولی خود در ماه های اخیر است.

رکورد بسط نقدینگی در بازار باز در هفته های اخیر

در هفته منتهی به 9 اسفند ماه بانک مرکزی در بازار باز تقریبا 85 هزار و 550 میلیارد تومان نقدینگی بسط داد که در مقایسه با ماه های گذشته بیشترین رکورد بسط پول در این بازار در دو سال گذشته به شمار می آید.

بررسی روند میانگین هفتگی بسط پول در بازار باز از ابتدا تاکنون نشان می دهد روند این شاخص درکشور روندی صعودی را در هفته های پاییزی و زمستانی کشور آغاز کرده و اکنون در قله خود در دو سال اخیر قرار گرفته است.

در همین رابطه در یک ماه اخیر به طور متوسط هفته ای 83 هزار و 175 میلیارد تومان پول در بازار بسط داده است. 

در  کنار بسط پول در این بازار نرخ سودنیز از اهمیت بالایی برخوردار است که به نوعی در بردارنده هزینه اوراق فروخته شده در بازار باز یا هزینه استقراض بانک ها در این بازار از بانک مرکزی به حساب می آید.

کف نرخ سود در بازار باز در هفته های اخیر

روند نرخ سود در بازار باز به شکلی تعیین می کند که اوراقی که در هر هفته بانک ها به بانک مرکزی می فروشند در صورت خرید این نهاد در هفته بعد باید با چه نرخی دوباره خریداری کنند؟ به نحوی هزینه استقراض پول در بازار باز برای بانک ها.

این نرخ در مراحل حراج در سال گذشته همواره در بالاتر از مرز 19.5 درصد بوده و غالبا در سطح 19.8 تا بیست درصد قرار داشت.

از آغاز پاییز امسال و شروع عملیات انبساطی بانک مرکزی در بازار باز این نرخ دست خوش نوسانات بالایی قرار گرفته و در نهایت در کف دو ساله فرود آمد.

در همین رابطه نرخ سود در بازار باز برای چهارمین هفته متوالی در 19 درصد ایستاده که کمترین نرخ سود در این عملیات در دو سال گذشته به شمار می آید.

اتفاقی که می تواند موجب شود بانک ها با تمایل بیشتری اقدام به قبض پول در این بازار کنند.

خیز دوباره اعتبارات قاعده مند در بازار بین بانکی

موازی با بازار باز بانک مرکزی به دادو ستد در بازار شبانه یا بازار بین بانکی می پردازد. در این بازار بانک ها در سررسید های کوتاه مدت از یکدیگر استقراض کرده و نرخ سود آن را به سورت توافقی تعیین می کنند. کف و سقف نرخ سود در این بازار را بانک مرکزی تعیین می کند که از 14 تا 22 درصد است. 

نرخ سود موزون در هفته این بازار به معنای نرخ سود بین بانکی بوده و نقش موثری دراقتصاد کشور بازی می کند.  در همین راستا دولت برای آن که بتواند بورس را از وضعیت نزولی خارج کند تصمیم گرفته تا نرخ سود در این بازار را کاهش داده و به بانک مرکزی در بندی از ده فرمان خود ابلاغ  کرده نرخ سود بین بانکی باید در سقف 20 درصد نگه داشته شود.

بانک مرکزی نیز به همین دلیل دامنه نرخ سود در این بازار را ثابت نگه داشته و اجازه نمی دهد تا دادو ستد بانک ها از این نرخ بالاتر رود. از آن طرق سعی می کند تا با قرض دهی بالاتردر بازار باز این نرخ را کنترل کند و از معاملات این بازار بکاهد.

سیاستی که برخی اقتصاد دانان آن را تنطیم دستوری نرخ سود در بازار دانسته و معتقدند می تواند منجر به رشد نقدینگی در بانک ها شده وپیامد تورمی به همراه داشته باشد.

ایندر حالی است که آمارها نشان می دهد بسط بانک مرکزی در بازار شبانه نیز در این هفته ها باز صعودی شده است.

این رقم در هفته های پایانی تابستان در مرز 40 هزار میلیارد تومان بوده و با گسترش فعالیت های انبساطی بازار باز از حجم آن کاسته شد. اما در هفته منتهی به 9 اسفند ماه برابر با 9 هزار و 730 میلیارد تومان ثبت شده که بالاترین سطح در 4 ماه گذشته به شمار می آید.

روند میانگین اعتبارات قاعده مند نیز نشان می دهد باوجود افت این متغیر در هفته های اخیر اما دو باره سطح آن خیز جدیدی برداشته است.

رکوردزنی مجموع بسط پول در بازار باز 

در انتها مجموع اعتبارات قاعده مند و بسط پول در بازار باز علامتی از مجموع فعالیت های بانک مرکزی در بازارهای بانکی به حساب می آید. این رقم برابر با 95 هزار و 280 میلیارد تومان بوده که بیشترین میزان تزریق نقدینگی این نهاد در بانک ها در مجموع دو بازار بوده است. تزریق بالای پول در نهادهای مالی تا این سطح خود می تواند عامل تورم زایی در کشور به حساب آید.