سناریوی خطرناک برای خاورمیانه؛ چگونه بی‌بی تلاش می‌کند منطقه را به آتش بکشد؟

به گزارش اکوایران، در حالی که به نظر می‌رسد یک جنگ تمام‌عیار در خاورمیانه هر لحظه نزدیک‌تر می‌شود، بسیاری بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل را کاتالیزور آن می‌دانند.

سناریوی خطرناک بی‌بی

به نوشته هانا دِیویس برای وبگاه العربیه الجدید، در اواخر جولای، رهبر اسرائیل در عرض چند ساعت فواد شکر، فرد شماره دوی حزب‌الله را در بیروت و اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس را در تهران ترور کرد. این ترورهای دوگانه همه دشمنان اسرائیل را به سمت تشدید سوق داده، سناریوی خطرناکی که شبح یک جنگ منطقه‌ای گسترده را ایجاد می‌کند، اما با این وجود، پیروزی‌های سیاسی نتانیاهو را تضمین کرده است.

مرسیا کُرما، مدیر برنامه خاورمیانه در مرکز ویلسون گفت: «با هر اقدام ترور موفق اسرائیل، پیروزی سیاسی برای نتانیاهو وجود دارد». او افزود: « جنگ، ماندن او در قدرت را طولانی‌تر کرده و کابینه راست‌گرایش و همچنین صداهای افراطی در سراسر منطقه، چه دولتی و چه غیردولتی را تقویت می‌کند».

هرچه نتانیاهو بتواند توافق آتش‌بس را به تعویق انداخته و بیشتر درگیر جنگ غزه بماند، می‌تواند انتخابات زودهنگام را به تعویق بیندازد و زمان بیشتری برای کسب پیروزی جنگی داشته باشد که می‌تواند محبوبیت داخلی او را افزایش دهد که ممکن است همین کار را هم کرده باشد.

محبوبیت نتانیاهو پس از ترورها بهبود یافته است. برای اولین‌بار از زمان حمله ۷ اکتبر حماس که اکثر اسرائیلی‌ها نتانیاهو را مسئول آن می‌دانند، روزنامه معاریو اسرائیل در روز جمعه، حزب لیکود نتانیاهو را به عنوان بزرگترین حزب در کنست (پارلمان اسرائیل) در صورت برگزاری انتخابات معرفی کرد.

همچنین تعداد بیشتری از پاسخ‌دهندگان نتانیاهو (۴۸ درصد) را به بنی گانتز، رهبر حزب وحدت ملی (۴۲ درصد) که هوادارانش نخست‌وزیر بعدی اسرائیل می‌دانند، ترجیح دادند.

در همین حال، ایران، حزب‌الله و حماس همگی وعده انتقام داده‌اند که به گفته کرما، برنامه راست‌گرایانه نتانیاهو مبنی بر اینکه تنها راه امنیت اسرائیل نابودی این دشمنان است را تقویت کرده است.

تنش حداکثری

تریتا پارسی، معاون اجرایی انستیتو کوئینسی برای سیاستگذاری مسئولانه گفت: «نتانیاهو نیازی به ترور هنیه در تهران نداشت و نیازی نبود که این کار را در زمان تحلیف مسعود پزشکیان انجام دهد». او افزود: «به نظر می‌رسد او عمداً و دقیقاً به منظور افزایش تنش، یک روش جسورانه و تحقیرآمیز را برای این کار انتخاب کرد».

پارسی گفت که اقدام تشدیدآمیز اسرائیل و تهدید بعدی به تلافی ایران، پنجره دیپلماسی آمریکا و ایران را پس از پیروزی پزشکیان که بر مذاکره با غرب تأکید داشت، بسته و ممکن است فشار آمریکا بر نتانیاهو برای پایان‌دادن به جنگ در غزه را ساکت کند. او اذعان کرد: «بنابراین، نتانیاهو خود را در یک وضعیت برد-برد می‌بیند؛ چه جنگ تمام عیاری رخ دهد و چه ندهد».

در جریان سفر ماه گذشته نتانیاهو به ایالات متحده، کامالا هریس صریحاً گفت که صبرش در قبال رویکرد نظامی اسرائیل تمام شده که است. سخن هرس این سؤال را برانگیخت که آیا در صورت پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، با قاطعیت بیشتری با نتانیاهو برخورد خواهد کرد یا خیر.

پارسی گفت که پس از یک «گفتگوی سخت با هریس»، نتانیاهو دید که «دوران سرسپردگی تقریباً کامل بایدن به پایان رسیده است». همچنین هنگامی که کاخ سفید پس از کناره‌گیری بایدن از رقابت ریاست‌جمهوری در آشفتگی قرار گرفت، نتانیاهو «فرصتی» را برای تشدید تنش دید.

پارسی خاطرنشان کرد: «اکنون که ممکن است اسرائیل با تلافی ایران و متحدانش روبرو شود، ایالات متحده بلافاصله از هر کاری که اسرائیل انجام می‌دهد حمایت می‌کند».

پس از ترورها و خطر حملات تلافی‌جویانه، آمریکا شروع به ارسال حمایت و سلاح نظامی بیشتر به اسرائیل کرد. وزارت امور خارجه ایالات متحده اعلام کرده که ۳.۵ میلیارد دلار دیگر برای خرید سلاح و تجهیزات نظامی ساخت آمریکا به اسرائیل ارسال خواهد کرد.

در همین حال، طبق گزارش رسانه‌های اسرائیلی، دولت بایدن محدودیت‌ها برای تأمین تسلیحات خاص برای اسرائیل، مانند بمب‌های سنگین‌تر MK-84 که هر کدام یک تن وزن دارند را لغو کرده است.

جنگی درخواستی نتانیاهو

پارسی گفت این دو ترور می‌تواند «جنگی که نتانیاهو طی ۲۰ سال گذشته می‌خواسته» را آغاز کند. درگیری نظامی با ایران که اسرائیل توسط قدرت آتش آمریکا حمایت می‌شود، می‌تواند به چندین هدف اسرائیل از جمله تضعیف برنامه هسته‌ای و قدرت نظامی متعارف ایران دست یابد.

پارسی در مقاله‌ای ماه فوریه خود در وبگاه فارن پالیسی نوشت: «این امر همچنین می‌تواند شرکای منطقه‌ای تهران مانند حزب‌الله و حماس را تضعیف سازد».

او افزود که انگیزه این جنگ تمایل اسرائیل برای دستیابی به یک توازن منطقه‌ای است که در آن «مقبولیت و آزادی عمل بیشتری داشته باشد». در این صورت، پارسی خاطرنشان کرد: « به جای اینکه مانورپذیری اسرائیل توسط ایران و گروه‌های مختلف مقاومت به چالش کشیده شود، این رژیم می‌تواند اساساً به بمباران تمام همسایگان خود بدون مجازات ادامه دهد. اسرائیل نمی‌تواند به تنهایی به این تعادل دست یابد و به آمریکا نیاز دارد».

با این حال، نیمرود گورین، پژوهشگر ارشد موسسه خاورمیانه در قدس و رئیس میتویم، مؤسسه سیاست خارجی منطقه‌ای اسرائیل گفت که بعید است نتانیاهو بخواهد یک جنگ تمام‌عیار منطقه‌ای راه بیافتد.

گورین گفت: «به نظر می‌رسد او معتقد است که می‌تواند از طولانی‌شدن وضعیت جنگ غزه بهره سیاسی ببرد. اما من فکر نمی‌کنم شعله‌ورشدن تنش‌های منطقه‌ای با حزب‌الله و ایران به نفع او باشد».

گورین خاطرنشان کرد که این دو ترور نشان‌دهنده امید نتانیاهو به بازدارندگی بیشتر علیه ایران، به ویژه ارسال پیام توانایی اسرائیل برای فعالیت در تهران و بیروت است و افزود که این حملات همچنین به اسرائیلی‌ها «احساس دستاورد در میان روزهای سخت» می‌دهد.

خرابکاری در مذاکرات آتش‌بس غزه

نتانیاهو تقریبا هر فرصت مذاکرات آتش‌بس غزه را خراب کرده است. ترور هنیه، رهبر معتدل‌تر حماس و کسی که نقش کلیدی در مذاکرات داشت می‌تواند آخرین شکست بزرگ برای رسیدن به توافق باشد. پارسی گفت: «نتانیاهو از همان ابتدا عمداً سعی داشته مذاکرات آتش‌بس را خراب کند. اگر قبلاً متقاعد ندشید که او مخالف توافق آتش‌بس است، پس کشتن مذاکره‌کننده آن سوی میز (هنیه) واقعاً باید این ابهام را برطرف سازد».

حماس یحیی سنوار، مغز متفکر حملات هفتم اکتبر و شخصیتی سختگیرتر از هنیه را به عنوان رهبر جدید خود انتخاب کرد که انتظار می‌رود گروه را به ایران نزدیک‌تر کند.

کرما گفت که اسرائیل با ترور هنیه مذاکرات آتش‌بس را تضعیف کرده و روند پیشرفت را پیچیده ساخته است. او توضیح داد: «این پیامی به رهبری و مردم منطقه می‌فرستد که اسرائیل به روند سیاسی علاقه‌ای ندارد، بلکه فقط جنگ می‌خواهد».

پس از فشار ایالات متحده، قطر و مصر برای رسیدن به توافق در مورد غزه، دفتر نتانیاهو در روز جمعه اعلام کرد که مذاکره‌کنندگان خود را برای «نهایی‌کردن جزئیات چهارچوب توافق» به قاهره اعزام خواهد کرد. با این حال، حماس گفته که از این دور مذاکرات کنار خواهد کشید و از میانجیگران خواست تا توافقی که قبلاً در ۲ جولای پذیرفته بود را ارائه دهند، نه اینکه به دنبال دورهای بعدی مذاکره یا پیشنهادهای جدید باشند که به اسرائیل زمان بیشتری برای تجاوز بدهد. این گروه افزود که ترور هنیه نشان می‌دهد اسرائیل برای دستیابی به توافق آتش‌بس جدی نیست.

گورین گفت که نتانیاهو همچنین شروط بیشتری را به توافق افزوده که مذاکرات را متوقف کرده است. او اظهار داشت: «نتانیاهو نمی‌خواهد با پایان جنگ غزه موافقت کند». او افزود: «برای اکثریت اسرائیلی‌هایی که از یک توافق حمایت می‌کنند، این نگران‌کننده است که نتانیاهو تصمیمات خود را بر اساس منافع سیاسیش اتخاذ می‌کند، نه لزوماً به نفع این رژیم».

او خاطرنشان کرد که احتمالاً نتانیاهو حاضر به پذیرش مرحله اول توافق، یعنی توقف شش هفته‌ای درگیری‌ها و آزادی برخی اسرا باشد، اما در صورتی که تصمیم به برگزاری انتخابات زودهنگام بگیرد، ممکن است به انجام کارهای بیشتری تن دهد. با این حال، گورین گفت که با تعطیلی کنست تا ۲۷ اکتبر، هیچ حرکت سیاسی نمی‌تواند دولت را سرنگون کرده و باعث انتخابات زودهنگام شود.

سرسپردگی خطرناک آمریکا

در همین حال، ایران در یک وضعیت خطرناک گیر کرده است. پارسی گفت برای بازگرداندن بازدارندگی، ایرانی‌ها باید قوی‌تر از حمله ۱۳ آوریل خود به اسرائیل کاری انجام دهد؛ البته نه آن‌قدر که به اسرائیلی‌ها بهانه‌ای برای تشدید بیشتر بدهند.

پارسی اظهار داشت: «این وضعیتی است که اگر بایدن تمایل به فشار بر اسرائیل نشان می‌داد می‌توانست از آن جلوگیری کند». او افزود: «عدم تلاش‌های آمریکا برای مهار اسرائیلی‌ها اکنون ایران را مجبور کرده تا بازدارندگی در برابر اقدامات تشدیدکننده نتانیاهو ایجاد کند که بسیار دشوار، بسیار تشدیدکننده و بسیار خطرناک است. من فکر نمی‌کنم هیچ دولت آمریکایی وجود داشته باشد که اینقدر نسبت به نتانیاهو یا یک نخست‌وزیر اسرائیلی فروتن باشد».

پس از حمله آوریل ایران به اسرائیل، بایدن گفت که در هیچ اقدام تلافی‌جویانه‌ای علیه تهران شرکت نخواهد کرد. اما چهار ماه پس از ترورهای تشدیدکننده، رئیس‌جمهور آمریکا قول داده از اسرائیل در برابر تمام تهدیدات ایران دفاع کند.

پارسی گفت: «بایدن به نتانیاهو دلیلی برای جدی‌گرفتن او نداده است. خودداری بایدن از فشار بر اسرائیل به خودی خود تشدیدکننده بوده و به تشدید تنش‌ها در منطقه دامن‌زده است».