سروستان | پولِ آزادی در گفتوگو با امیر جوادی
نه شواهد تاریخی و نه منطق حقوقی حق انحصاری انتشار پول را به بانک مرکزی نمیدهد.
اندیشه
چرا در برابر توضیح پولی پدیدۀ تورم مقاومت میشود؟
پادکست «با ضیا» روز دوشنبه سوم آذر ۱۴۰۴ میزبان دکتر صادقالحسینی اقتصاددان، در برنامهای با عنوان «دولت جیب مردم را چگونه خالی میکند؟» بود. در برنامۀ مذکور مسائل گوناگونی مطرح شدند که هریک از آنها جای نقد و بررسی دارند. از میان این مسائل اما اشتراکگذاری بخشی حدوداً دو دقیقهای در شبکۀ اجتماعی…
تناقض بنیادین در دکترین مارکس / سهم ژرژ سورل در تولد خشونت انقلابی قرن بیستم
آیا میان سوسیالیسم، مارکسیسم و کمونیسم تفاوتی وجود دارد؟ برخی تمام فجایع و شکستهای عملی را به نام «کمونیسم» ثبت میکنند و «سوسیالیسم» را از این کارنامه جدا میکنند؛ گویی کمونیسم تجربهای ناخوشایند و منحرف بود، اما سوسیالیسم همچنان قابل دفاع و قابل تکرار است. این تمایزگذاریِ امروزین، بیشتر تلاشی…
پربازدیدها
ویدئوها
تازه ها
تبارشناسی خشونت و ترور در اندیشه چپ
تحلیل و تبارشناسی پیوند میان اندیشه چپ با پدیدههایی چون خشونت، ارعاب و ترور، سهم اندکی در مباحث حوزه تاریخ اندیشه…
ناترازی بزرگ در بازار کار
بازار کار ایران در آستانه یک تغییر بزرگ قرار دارد؛ تغییری که میتواند آینده اشتغال را دگرگون کند. اگر در گذشته،…
سیاست صنعتی و اقتدارگرایی سیاسی
اجرای سیاست صنعتی مستلزم برقراری تعدادی پیششرط نهادی است که مهمترین آن اقتدارگرایی سیاسی و تمرکز امور در دست یک دولت…
سیاست صنعتی یا توجیه توزیع رانت!؟
تجارت آزاد بینالمللی چیزی جز بسط و گسترش اصل بنیادین تبادل داوطلبانه در سراسر جهان نیست. این صرفاً به معنای آن است که…
نوبلیست خائن! چطور یک اقتصاددان به علم اقتصاد خیانت کرد؟
جوزف استیگلیتز، اقتصاددان معروف و برندهی جایزهی نوبل، به عنوان یکی از منتقدان بازار آزاد در میان آکادمیهای اقتصاد…
درک پیوند میان نومینالیسم فلسفی و فردگرایی روششناختی
در تاریخ اندیشه، برخی پیوندهای مفهومی چنان عمیق و بنیادین هستند که درک یکی بدون دیگری تقریباً ناممکن مینماید. این…
مروری بر کتاب «اقتصاد؛ علم انسانیت» محمد طبیبیان
این کتاب، تاریخ علمی را روایت میکند که معیار موفقیتش ارتقای زندگی مردم است؛ علمی که امکان شکلگیری و انباشت سرمایه را…
ابداع فردیت؛ چگونه فردگرایی از دل الهیات مسیحی بیرون آمد؟
لزوم مالکیت خصوصی در صنعت آب
وقت بازگشت از بیراهه قیمتگذاری انرژی
این روزها که مشکل قطعی برق منازل تقریباً در تمامی شهرها رخ میدهد، این سوال برای عموم مردم مطرح است که علت چیست؟ آیا…
مغالطههای اقتصادی
مغالطهها بهواسطه ظاهر منطقیشان دوام میآورند و تنها با بررسی دقیق، دادهمحور و مستقل از توجیهات احساسی میتوان…
امیرناصر کاتوزیان؛ مردی که حقوق ایران را برای همیشه تغییر داد
میراثی که استاد کاتوزیان برای ما به جای گذاشتند، پرداختن جدی به مباحث علمی و دغدغه انصاف و عدالت، همچنین ارائه تفسیری…
راهحل موثر اما کمتر پرداختهشده برای کاهش پیامدهای خارجی چیست؟
دنیای اقتصاد : روایت رایج درباره «پیامدهای خارجی» (Externalities) این است که برخی پدیدهها، مانند کیفیت هوا یا…
رشد اقتصادی، چگونه رفاه مردم را بالا میبرد؟ گذر از «جدال توزیع کیک» به «بزرگتر کردن کیک اقتصاد»
جدیدترین آمار رشد اقتصادی نشان میدهد که رشد اقتصادی ماهانه نقطهای (چه با احتساب نفت چه بدون آن) در اولین ماه تابستان…
علم اقتصاد درباره مواجهه با «اثرات خارجی» مثبت و منفی چه میگوید؟
اگر یادداشتهای اقتصاددانان را دنبال کرده باشید، میدانید که ما علاقه زیادی به نوشتن درباره برونریزها…
خرافههای اقتصادی
اقتصاد، برخلاف بسیاری از حوزههای دیگر دانش انسانی، اغلب نتایجی خلاف شهود به دست میدهد و این نکتهای است که…
جان لاک: فیلسوف خوشبخت و فیلسوف خوشبختی
امروز مصادف با ۲۹ آگست سالروز تولد جان لاک فیلسوف انگلیسی است. جان لاک از جمله بنیانگذاران اصلی آن دستگاه اندیشۀ…
مگناکارتا؛ یک تجربه بشری که الگو شد
مورخان و پژوهشگران فلسفه سیاسی، «مگنا کارتا» را بنیاد و نطفه اصلی ایدههای «حاکمیت قانون» و «محدودیت قدرت» میدانند.…
خاویر میلی چگونه تورم را مهار کرد؟
تورم نقطه به نقطه آرژانتین به کف ۵ ساله رسید. آخرین آمار تورم سالانه آرژانتین حاکی از کاهش نرخ تورم به ۳۶.۶٪ است که…
خطاهای جامعهشناسی / بخش چهارم: گرایش به جمعگرایی
جامعهشناسی میخواهد الگوهای تازه از روابط اجتماعی و نهادهای برخاسته از این الگوها را درک کند. جامعهشناسی برای انجام…
خطاهای جامعهشناسی / بخش سوم: شناخت نادرست از مناسبات سرمایهداری
عدم شناخت سرمایهداری و رویکرد نادرست نسبت به آن جامعهشناسان را در انجام پروژۀ پژوهشی اصلی خودشان که همانا شناخت…
خطاهای جامعهشناسی / بخش دوم: کنار گذاردن نظریۀ اقتصادی
اهالی علوم اجتماعی بیش از یکصد سال است که از خلال مقایسۀ پیشکش و مبادله امید دارند آلترناتیوی را برای اقتصاد…
خطاهای جامعهشناسی / بخش یکم: آیا جامعهشناسی «چپ» است؟
در ایران دولتی و بوروکراتیک بودن بیشازحد امر آموزش - از دورۀ پیشدبستانی تا پسادکتری - باعث شده است که منطق حاکم بر…
سرمایه چیست و چه ساختاری دارد؟
در مقابل رویکرد نئوکلاسیک که سرمایه را به یک موجودی همگن و کمّی تقلیل میدهد، یک دیدگاه هترودوکس وجود دارد که سرمایه…
چرا لیبرالیسم محبوب نیست؟
آنچه نظر مردم را تغییر میدهد نوآوریهای نیمکرۀ راست است.
لنینیسم؛ ایدئولوژی سرکوب
«لنین کسی بود که نه تنها ابزارهای سرکوب را به کار گرفت، بلکه آنها را تقدیس کرد». این را لشک کولاکوفسکی میگوید که در…
می 68؛ عصیان علیه معنا
در ماه می ۱۹۶۸ پاریس شاهد جنبش دانشجویی فراگیری بود که نه تنها بر جامعه فرانسه، بلکه بر بسیاری از روشنفکران و فعالان…
مارکسیسم فرهنگی و سیاست هویت؛ دستگاهی برای تجزیه هویت ملی
سیاست هویت، به جای تأکید بر مفهوم «شهروند» و «حقوق شهروندی» افراد، بر مفاهیمی مثل «اقلیت» تأکید میکند. این تأکید بر…
فیلسوف نیستی؛ نقد سه جانبه بر اندیشههای ژان پل سارتر
ژان پل سارتر در ایران چهرهای شناخته شده است که علاقهمندان زیادی یافته است، اما نقدهای نوشته شده بر سارتر کمتر در…
کمبود آب و برق در اقتصادهای دستوری
ناترازی انرژی بار دیگر شدت گرفته است. تا جایی که دولت روز چهارشنبه یکم مرداد را در استان تهران تعطیل اعلام کرده است.…
دونالد ترامپ و شورش علیه سرمایهداری
بسیاری از مردم جهان آمریکا را نماد سرمایه داری میدانند. اما در کشوری که اقتصاد اول جهان است، رئیس جمهوری بر مسند قدرت…
آزادسازی در بخش کشاورزی / یک طرح بحث
قیمت خرید تضمینی گندم توسط دولت از کشاورزان همواره مورد بحث بوده است. چندی پیش مسعود پزشکیان وعده داد که از محل صندوق…
بانکهای مرکزی چه بلایی بر سر پول میآورند؟
پول نه صرفاً ابزاری برای مبادله، بلکه پدیدهای نهادی و دینامیک است که در تعامل با فرآیندهای بازار و ساختار سرمایه عمل…
بحران نظریههای نئوکلاسیک پولی / علم اقتصاد راه حلی دارد؟
نظریههای نئوکلاسیک پولی، مبتنی بر مفروضات بازار رقابت کامل، وجود مکانیزم قیمتهای انعطافپذیر و سیاست پولی اثربخش از…
چهار سال از درگذشت مروج «آزادیخواهی انساندوستانه» گذشت
ششم تیرماه، مصادف با ۲۷ ژوئن چهارمین سالگرد درگذشت اقتصاددان معاصر، استیون هورویتز است.
آیا جامعه ایران «کوتاه مدت» است؟
نظریه «جامعه کوتاهمدت» محمدعلی همایون کاتوزیان، طی دهههای اخیر، به یکی از بحثبرانگیزترین چارچوبهای مفهومی در تحلیل…
کلید درک پویایی اقتصاد کلان
اقتصاد واقعی، یک ساختار زمانی دارد که در آن تولید، مصرف و سرمایهگذاری در یک بستر پویا و میاندورهای رخ میدهند.…
غرور مهلکی که خاویر میلی به پاپ جدید داد
خاویر میلی، رئیس جمهور آرژانتین، به تازگی نسخهای از «غرور مهلک»، آخرین کتاب فردریش هایک را به پاپ لئو چهاردهم هدیه…
ایدئالیسم انتقادی یا سوسیالیسم فلسفی؟ / نقدی بر چپ نو از نگاه عقلانیت پراگزولوژیک
از «شاخص آسمانخراش» تا «اقتصاد ممنوعیت»؛ آشنایی با اقتصاددانی که بحران مالی 2008 را پیشبینی کرده بود
۷ ژوئن، مصادف با ۱۷ خرداد، سالروز تولد ۶۵ سالگی اقتصاددانی است که بحران مالی ۲۰۰۸ را پیش بینی کرده بود.
سووشون: ستایش دُنکیشوتها و سوءتفاهمهای ایدئولوژیک
در روزهای اخیر دو رویداد حول سریال سووشون ساخته جدید نرگس آبیار، پای این سریال را به سرخط خبرها کشاند. اولی جشن امضای…
تورم و مغالطه فشار هزینه
یکی از رایجترین توجیهات برای تورم، نظریه «فشار هزینه» است. مطابق این نظریه، تورم زمانی رخ میدهد که هزینههای تولید،…
رمانتیسیسم و خاستگاههای فکری توتالیتاریسم
نظامهای توتالیتر قرن بیستم، با آنهمه خشونت، نظارت فراگیر، سرکوب دگراندیشی و پرستش قدرت متمرکز، در نگاه نخست بهنظر…
به بهانه سالگرد پدر مارکسیسم روسی؛ مارکسیسم علمی یا بنیادگرایی جبر تاریخی؟
۳۰ می، مصادف با ۹ خرداد، صد و هفتمین سالگرد درگذشت گئورگی پلخانف، پدر مارکسیسم روسی است.
اهدای نشان ملی آرژانتین به یک اقتصاددان
خاویر میلی، رئیس جمهور آرژانتین، نشان ملی «مایو» را به خسوس هوئرتا دسوتو، اقتصاددان اسپانیایی اهدا کرد.
توماس هابز؛ نظریهپرداز دولت مقتدر و بنیانگذار فلسفهی سیاسی مدرن
۵ آوریل، مصادف با ۱۶ فروردین، ۴۳۷ اُمین سالروز تولد توماس هابز، فیلسوف سیاسی انگلیسی، است.
بازخوانی اندیشه جرج برکلی، 340 سال پس از تولد او
۲۲ اسفند مصادف با ۱۲ مارس، سیصد و چهلمین سالروز جرج برکلی، فیلسوف بریتانیایی، است.
کارل منگر؛ اقتصاددانی که تناقض آب و الماس را حل کرد
کارل منگر، بنیانگذار مکتب اقتصاد اتریشی، در ۲۳ فوریه سال ۱۸۴۰، مصادف با ۵ اسفند، به دنیا آمد.
50 سالگی چرخش انگلیسی
امروز -۲۳ بهمن مصادف با ۱۱ فوریه- پنجاهمین سالگردی است که مارگارت تاچر رهبر حزب محافظهکار شد. تغییری که این حزب و…
لورنزو اینفانتینو؛ جامعه شناس عصیانگر درگذشت
روز شنبه، ۲۹ دی ماه، لورنزو اینفانتینو، فیلسوف و جامعه شناس ایتالیایی درگذشت. کسی که جایگاهی مهم در احیای اندیشه…
جورج ریسمن؛ اقتصاددانی که شاگرد «میزس» و «آین رند» بود
۱۳ ژانویه مصادف با ۲۴ دی، سالروز ۸۸ سالگی جورج ریسمن، اقتصاددان امریکایی است که هم شاگرد میزس و هم شاگرد آین رند بود.
ایزابل پترسون؛ آزادی خواه سرسخت
جمعه، دهم ژانویه مصادف با ۲۱ دی ماه، سالگرد درگذشت ایزابل پترسون، روشنفکر آزادیخواه است.
سیاُمین سالمرگ «آقای لیبرتارین»
سهشنبه، هفتم ژانویه، مصادف با ۱۸ دی ماه، سیاُمین سالگرد درگذشت مورای روتبارد اقتصاددان، مورخ و نظریه پرداز سیاسی…
اقتصاددان نهادسازی که معلم خاویر میلی شد
اکوایران: ۲۳ دسامبر مصادف با سوم دی ماه، تولد ۶۸ سالگی «خسوس هوئرتا د سوتو» اقتصاددان بزرگ اسپانیایی است. مردی که در…
جلال آل احمد؛ کاتب غربزدگی و مرد چاه و چاله
۱۸ شهریور ماه، سالگرد درگذشت جلال آل احمد است. مردی که «غرب زدگی» را مکتوب کرد و به روایت خودش گرفتار «چاه و چاله» بود.
اسمیت درست میگفت
امروز -۲۷ تیرماه- دویست و سی و چهارمین سالگرد درگذشت ادام اسمیت است. اسمیت پیشبینی کرده بود که تنها گسترش بازارها…
